bir tek dil üzerinden sömürgecilik tahlili yapmaya çalışan cahillere benzemez.
bir kere "sömürgecilik" gibi hakkında cilt cilt kitaplar yazılan bir konuda, öyle cahil aklına makul gelen bir iki örnekle tahlil edilemez.
ikincisi, şu çok "manalı" bulduğunuz, osmanlı topraklarında yaşayanların dillerinin değişmemesi konusunun izahı ise çok basit:
osmanlı toprakları ya doğrudan merkezi hükümet tarafından ya da özerk yönetimler tarafından yönetiliyordu. özerk yönetimlerin yönettiği topraklarda türkçenin yayılması zaten beklenemez. merkezi hükümet tarafından yönetilen topraklarda ise yerli halk hiç bir işe karıştırılmıyordu. osmanlı yöneticilerin kahir ekseriyeti devşirme idi fakat devşirmelerin türkçe öğrenmesi zaten zorunluydu.
osmanlı gittiği yerlerde, sınırlı sayıda türk veya türkçe bilen yöneticiler tarafından yönetilebilecek, zamanına göre yeterli bazı idari kurumlar kurdu o kadar. fakat bu kurumlar hem büyüklükleri, hem verdikleri hizmetler anlamında fazla kapsamlı değildi. yaklaşan modern çağın ihtiyaçlarını karşılamaktan ise çok uzaklardı. osmanlı kendi çocuklarını bile yeteri kadar kapsamlı eğitemiyordu ki nerede kaldı işgal ettiği bölgelerin çocuklarını merkezi bir eğitim sistemine tabi tutsun, dil ve kültür ihracı yapsın? tam tersi, kendi merkezi eğitim sistemlerini önce azınlıklar kurdu, sonra osmanlı, o da son zamanlarında...
britanya imparatorluğu ise gittiği her yerde, çok daha kapsayıcı, modern çağda bile geçerliliğini yitirmeyen idari kurumlar, kültür ve eğitim kurumları kurdu. demiryolları götürdü, hukuk götürdü, siyasi kurumlar götürdü.
işgali altındaki toprakların bir çoğu ingilizlerin burun kıvırdığı nahoş yerler olduğu için tüm buralarda çalışacak yerli halka ihtiyacı vardı. ingilizlerin kurduğu kurumlarda görev yapmak isteyen yerli halk ingilizceyi kendi istekleriyle öğrendi. kimse ingiliz okullarına zorla yazdırılmadı.
pakistan'a bir bakın... sözde şeriat devletidir ama hemen hemen her kurumları ve kültürünün bir kısmı ingiliz mirasıdır. kanunlarının bir çoğu da öyle... haliyle ingilizler gitmiş olsa bile, yönetimde söz sahibi olmak veya bir kurumda kayda değer bir pozisyon isteyen herkes ingilizce öğrenmek için yırtınır.
osmanlı'nın örnek alınacak, modern çağın ihtiyaçlarını karşılayacak bir kültürü, kanunları, kurumları yoktu. var olan kültür, kanunlar, kurumlar, kültür türk topraklarında bile yetersiz kaldı ki sonunda batılı reformlar yapmak kaçınılmaz oldu.
osmanlı'nın kendine bile yetmeyen kanun, kültür ve kurumlarını işgali altında olan ülkelerin hiçbirinin benimsememesinde, artık izi bile kalmamasında, haliyle türkçe'nin bile oralarda yok olup gitmesinde şaşıracak, osmanlı'nın insafına örnek gösterilecek ne var?
geri zekalılar yabancı üniversitelerde osmanlı tarihi okutulmasını yabancıların osmanlıya duyduğu hayranlığın bir sonucu olduğunu sanıyorlar! len cahil, oralarda mandingo tarihi, dili ve edebiyatı bölümleri bile var! bu okulları kuruyorlar ki o bölgelerle ilgili bilgileri uçup gitmesin... yoksa mandingoların sikik dilini, tarihini, kültürünü çok salladıkları, örnek aldıkları için değil. yönetmeye devam etmek istiyorsan önce bilmelisin.
