zaman kavramı bu evrenle beraber oluştuğu için, evrenin öncesinde ne vardı sorusu aslında temelde yanlış bi sorudur. çünkü zamanı evren öncesinde de işleyen bi kavram olarak kabul etmektedir. o yüzden aslında evrenden öncesi diye bi şey yoktur.
kaçamak bi cevap gibi duruyor ama işin doğrusu bu ne yazık ki. insan beyni sadece zamana dayalı düşündüğünden varlık öncesinde ne vardı diye sormadan edemiyor. soruyu bu şekilde yazınca zaten paradoks kendisini belli ediyor aslında,
varlık öncesinde ne "vardı".. yanlış bi soru.
işin bu tarafını bi kenara koyalım, yine de soruya cevap vermek gerekirse, soruya verilen cevap yine hatalı (kaçamak olarak değil, insan mantığına göre de hatalı), çünkü aslında cevap "tanrı vardı"dır, "din var" değildir.
yani, eğer tanrının varlığı kanıtlansa bile bu herhangi bi dinin kanıtı olmaz. misal yarın tanrı'nın varlığı kanıtlansa da benim müslüman olacağım yok. değil mi ya, dünya üstünde binlerce farklı din geldi geçti, hangisinin kanıtı olur ki tanrının var olması.
tanrı varsa bile bugünkü herhangi bi oturmuş sistematiği olan dini inanç kanıtlanmış olmaz. hele hele tamamen peygamberinin yaşayışından sonra (ki o bile kesin değil) oluşturulan hıristiyanlık da, milyarlarca insanı sonsuza kadar cehennemde yakacak kadar primitif ve sadist bi tanrı betimlemesinin olduğu müslümanlık da kanıtlanmaktan uzaktır. tanrı varsa tanrı vardır, din değil.