peyami safa'nın kültürsüz, peşin hükümlü, fikri sabit devrimciler için kullandığı kelime. peyami safa'nın devrimbazlar hakkında bazı tespitleri:
Devrimbaz inkılâbın sosyolojik tarifini bilmez. Bilmediği için ona "devrim" der.
Devrimbazın psikolojisi, anlamadığı meçhulün gizli gizli imkânlarını istismar eden dinbazın taassubundan ve ruh yapısından farksızdır.
Devrimbaz mürtecilerin en tehlikelisidir. Çünkü modern ilmin verimlerine aykırı bir geriliği, ilerilik adına müdafaa eder.
Devrimbaz politikacı ve iman istismarcısıdır. iktidarı vurmaya çalışır ve "irtica var!" diye haykırır. Din irticasını kastettiği malûm olduğu için dini bir politika silahı olarak kullandığı da bellidir.
Devrimbaz Allah'a inanmamakta samimidir, fakat Atatürk'e inanmamakta samimi değildir. Atatürk'ün milliyetçiliğine, tarih görüşüne, komünizm düşmanlığına inanmaz; bunları hatırlamaz ve hatırlatmaz.
Devrimbazın laiklik anlayışını dünya pazarına çıkarınız. Rusya'dan başka hiçbir memleket ona metelik vermez. Rusya da bunu elde tutar, fakat kullanmaz. Ortodoksluğa az çok saygısı vardır.
Zamanımızın en gülünç karikatür tipi devrimbazdır. Fakat devrimbaz karikatürcü bunun farkına varmaz!
Bir yankesici bir camiye girip saf bir müminin pabuçlarını aşırsa, devrimbaz haykırır: "Cami hırsız yatağıdır!" Fakat bir devrimbaz, doğrudan doğruya veya kredi yolu ile Ankara Palası dolandırsa, öteki devrimbazlar onun zekasına hayran olurlar.
Hakiki mümin yalnız Allah'ın önünde secde eder. Devrimbaz, paşanın, paranın ve kadının önünde de secdeye varır.
Asıl hayatın ölümden sonra başladığına inanmayan devrimbaz için "bir günün beyliği beyliktir" ve bu beylik için feda etmeyeceği manevi değer yoktur.
Allah'a inanmayan devrimbaz, tapmak ihtiyacından kendini kurtaramaz ve tapacak adam arar. Yani kendisi kadar küçük Tanrı arar.
bir örnekte de necip fazıl'dan alalım:
bu gençliği karşımda görüyorum. maya tutması için otuz küsür yıldır, devrimbaz kodamanların viski çektiği kamıştan borularla ciğerimden kalemime kan çekerek yırtındığım, kıvrandığım ve zindanlarda çürüdüğüm bu gençlik karşısında uykusuz, susuz, ekmeksiz, başımı secdeye mıhlayıp bir ömür allah'a hamd etme makamındayım.
