Tarih ırmağına göz attığımızda yazıya geçirilmiş ve dolayısıyla bizim ancak bu şekilde ulaşabileceğimiz en eski dilin sümerce olduğunu biliyoruz. Tamı tamına 30.yüzyıl öncesinden bahsediyoruz. Yine de binlerce dil arasından en eski dili seçmek Ve dilleri kategorize edip filoloji bilimi adına köken tespit etmek kolay değil. “Dünyanın en eski dili nedir?” Sorusunun cevabını bulabilmek demek insanlık tarihini geniş açıdan, kuşatıcı ve eksiksiz bir şekilde araştırmak, taramak, hakim olmak demek. Takdir edersiniz ki bu çok güç. Geçtiğimiz binyıllar boyu kayıt altında saklanmış, zaman zaman çarpıtılsa dahi bir şekilde yolunu bulmuş bu ırmağın kaynağına ulaşmak teknik olarak imkansızdır.
Belli şartlar dahilinde bilinen en eski dil sümercedir. Esas alınan yazı dili olarak kullanılmış olmasıdır. isadan önce 3300 yılında rosetta taşlarında gördüğümüz 24 harf/sembol’den oluşan güney mezepotamya/mısır dilini yine bu sıralamaya katabiliriz. ibranice ve Aramice Birbirine benzer arkaik dillerdir. Daha sonra fenikece alfabesi arkaik yunan alfabesinin doğuşunu sağlayacaktır. Listemiz i.ö 15.yüzyılda antik yunanca, i.ö 12. Yüzyılda eski Çince, aramice, ibranice, tamilce şeklinde kalabalıklaşıyor.
Burada aranan esas cevap bugün bilinen 6500 farklı dilin ortak ataları kimlerdi? Elimizdeki materyaller, bulgular henüz bir cevap vermiyor ve daha eski yazılı bir kaynak yahut devrim niteliğinde bir materyal bulmadığımız sürece de vermeyecek.