“insan, aşılması gereken bir varlıktır. Onu aşmak için ne yaptınız?” (Nietzsche)
marie curie(1867-1934)
insan marie curie'nin ve ruh eşi pierre curie'nin hayatını okuduğunda bu cümleyi düşünmeden edemiyor. nietzsche onları tanısaydı herhalde ilk üst-insan örneklerinden birine rastladım derdi. dervişane bir çalışkanlık, alçak gönüllülük, ahlak ve o gerçek bilim insanlarına özgü saf ruh.
polonya'da doğmuş olan marie curie'nin asıl adı marya sklodowski, fizik öğretmeni bir baba ve ev hanımı bir annenin en küçük çocuklarıdır. aile içerisinde manya olarak çağırılan marie, daha ilkokul yıllarında annesini veremden kaybeder. çok küçük yaşlardan itibaren annesiz kalır. o dönem polonya dönemin üç emperyal ülkesi olan avusturya, almanya ve rusya tarafından işgal edilmiş ve polonya halkına sömürge muamelesi yapılıyor. marie curie rusya'nın işgal ettiği kısımda oturmakta ve rus hocalar ve müfettişler tarafından resmi olarak rusça eğitim verilen bir okulda okur. hayatı boyunca polonya'nın özgürlüğünü savunur.
lise bitince ailenin durumu o kadar kötüdür ki ekonomik açıdan, marie, ablası bronya'nın eğitim alabilmesi için 18 yaşında mürebbiye olarak çalışmaya başlar. tam 6 yıl ablası için çalışır, üniversitye 24 yaşında gidebilir ancak. polonya, ruslar-almanlar ve avusturyalılar tarafından işgal edildiği için fransa'da eğitim almayı tercih eder. fransa'da fizik ve matematik diploması alır. amacı polonya'ya dönüp öğretmenlik yapıp kendi halkının eğitimine yardımcı olmaktır. ama pierre curie ile tanışır ve pierre ona o kadar aşıktır ki onu fransa'da klamaya ve bilimsel çalışmaları beraber yapmaya ikna eder. daha sonra çift ( ki tencere yuvarlanmış kapağını bulmuş gibidir) beraber çalışmaya başlarlar. beraber radyoaktivite'nin keşdinden dolayı ( ki bu adı marie curie bulmuştur) 1903'de nobel fizik ödülü alırlar, polonyum ve radyum adında iki element keşfederler. polonyum adını memleketi polonya'dan dolayı verir. daha sonra 1911 yılında bu keşiflerden dolayı nobel kimya ödülünü alır. radyum keşfinden dolayı, kanser hastaları tedavisinde kullanılır çünkü, patent alıp çok zengin olabilir. ama o doğada var olan ve hastalar için kullanılacak bir şeyden para kazanmak istemeyecek kadar yüce gönüllüdür, dedim ya nietzsche olsa üst-insan der diye.
o nobel ödülü alan ilk kadın, o iki nobel ödülü alan ilk bilim insanı( ve kadın), sorbonne'da öğretim üyesi ilk kadın, bilimler akademisine üye olan ilk kadın.
daha sonra kızı irene'de nobel kimya ödülü alacak ve kızı eve'de onun o güzel hayatını kaleme alacak çok güzel bir kitap yazacak.
