iki çeşidi bulunmaktadır;
1- bağlaç olan -ki
2- ilgi eki(zamiri) olan -ki
inceleyelim..
1- bağlaç olan -ki:
bu -ki apayrı bir sözcüktür. kelimeye birleştirilmez, ayrı yazılır.
örn: güzel entryler girelim ki sözlük güzelleşsin...
2- ilgi eki(zamiri) olan -ki:
bu -ki ise bir ek olması hasebiyle kelimeye bitişik yazılmalıdır. zamirlerde olduğu gibi, söylenmek istenen nesnenin yerini tutmaktadır.
örn: seninki ne kadar büyük?
asıl önemli olan tabi ki bunların nasıl ayırdedileceği... onu da birkaç cümle ve örnekle açıklayalım.
bağlaç olan - ki bir kuvvetlendirme sözcüğü olarak kullanılır, bu yüzden kelimeden atıldığı vakit herhangi bir anlam değişikliği ya da bozulması olmaz.
örneğin; *beni sev ki, seni seveyim* sözcüğünde -ki denen baş belasını attığınız vakit hiçbir anlam değişikliği olmamakta, sadece -ki bağlacının meydana getirdiği vurgu ortadan kalkmaktadır.
ilgi eki olan -ki ise en kolay şu yöntemle ayrılır;
-ki ekinin kullanıldığı kelimeyi -ki ile değil de, -kini gördün mü şeklinde bitirmeyi deneyin. farkı farkedeceksiniz...
örneğin, *köydeki ağaç* dediğimiz vakit, bunu *köydekini gördün mü* şekline çevirerek anlamlı olduğunu görebilir, *aaa anladım laan* diyebiliriz. ayrıca ilgi eki olan -ki kelime köklerine gelemez. (masaki, evki gibi örneklerin ayrı yazılması gerektiğini bilmem anlatabildim mi bu şekilde?)
vurgu konusunda da ayrıştırılabilirler.
bağlaç olan -ki sözcüğünde vurgu -ki den önceki heceye yapılmaktadır. *sev ki* gibi...
ilgi eki olan -ki ise vurgulu bir şekilde söylenmektedir. *benimki* gibi.
(bkz: de eklerinin yazılış kuralları)
(bkz: anlatım bozukluğu)
