türkçe'deki uzun ve çetrefilli konulardan biri. birçok sınıfa ayrılır.
1- kelime eksikliğinden kaynaklanan anlatım bozukluğu
2- gereksiz kelimelerden kaynaklanan anlatım bozukluğu
3- uyumsuzluk
4- imla hatalarından kaynaklanan anlatım bozukluğu
5- yanlış kelime kullanımından kaynaklanan anlatım bozukluğu
6- kelimelerin yanlış yerde kullanılmasından kaynaklanan anlatım bozukluğu:
1- kelime eksikliği:
a) yüklem eksikliği:
birleşik cümlelerde yapılan birden fazla işin birtek yükleme dayandırılması sonucu ortaya çıkabilecek anlatım bozukluğudur.
örn: hatalı entryleri az (girerim) yanlış entryi hiç girmem.
b) nesne eksikliği:
yine birleşik cümlelerde tek nesne kullanılması halinde hal eklerinin yaratacağı karışıklıktan kaynaklanır.
örn: sözlüğe girelim ve (sözlüğü) güzelleştirelim.
c) dolaylı tümleç eksikliği:
çift yüklemli cümlelerde yapılan işin dayandırıldığı öğelerden birinin eksik olması durumudur.
örn: entryleri düzelten ve (yazarları) uyaran modlardır.
2- gereksiz kelime kullanımı:
a) aynı anlama gelen kelimelerin aynı cümle içerisinde kullanılması durumudur.
örn: entrylerime kötü ve eksi oyu vermeyin. (ya eksi ya da kötü kullanılmalı)
b) ters anlamlı kelimelerin aynı cümlede kullanılması durumudur.
örn: emin olamasam da bu entrynin yanlış olduğunu biliyorum.(emin olamamak ve bilmek)
3- uyumsuzluk:
a) özne-yüklem uyumsuzluğu:
cümlenin öznesi ile yükleminin uyuşmaması durumudur.
örn: bu entryi sen ve o kötüledi.(kötülediniz)
b) nesne-yüklem uyumsuzluğu:
geçişli fiilerden önce nesne kullanılmaması durumunda meydana gelir.
örn: entryleri kötülemeyelim,(kötüleyenleri) uyaralım.
c) tamlama yanlışları:
sıfat tamlamalarında sıfat ile nitelenen isim arasındaki uyumsuzluktur.
örn: epey akıllı(ca) bir entry olmuş bu.
4- imla hatalarından kaynaklanan anlatım bozukluğu:
daha çok yazılarda rastlanan, kelimelerin düzgün yazılmamasından ya da noktalama işaretlerinin kullanılmamasından kaynaklanan bozukluklardır.
örn: oku adam ol baban gibi eşek olma. (eşekten önce virgül koyulması gerekiyor)
5- yanlış kelime kullanımı:
a) zarflar ya da sıfatlarla ilgili yanlışlar:
derecelendirmek için kullanılacak kelimelerin yerine olumsuz anlamlı kelimelerin kullanılmasından kaynaklanır.
örn: manyak entryler giren bir yazardır.(manyak yerine güzel ya da çok kelimesi kullanılmalı)
b) sıfat tamlamalarıyla ilgili yanlışlar:
birkaç, her, bazı gibi derecelendirme sözcükleriyle, derecelendirilen ismin uyuşmaması sonucunda ortaya çıkar.
örn: *birkaç entryler* değil, birkaç entry; *her yazarlar* değil, her yazar; *bazı başlık* değil, bazı başlıklar...
c) yanlış özne kullanımı:
derece ya da sayı bildiren kelimelerin özne olması durumunda, yüklemin özneyle uyuşması gerekir.
örn: "hepimiz oy vermeyeceğiz" cümlesinde *hepimiz* yerine *hiçbirimiz* sözcüğü kullanılmalıdır.
6- kelimenin yanlış yerde kullanılması:
en sık rastlanan türüdür. örneklerle açıklayalım:
örn: izinsiz inşaata girilmez. (inşaata izinsiz girilmez)
örn: alkollü araç kullanmayınız.(aracınızı alkollüyken kullanmayınız)
(bkz: de eklerinin yazılış kuralları)
(bkz: ki nin yazım kuralları)
