iki: fikirlerini yeni karşılaştıkları duruma göre modifiye etme
hani dedik ya, sokaktan çevirseniz size şöyle şöyle derler diye. sonra kendilerine ayet ve hadisleri gösterip olayın gerçeğini anlatsanız inkar edenler dışındakiler de bu yolu seçeceklerdir. kendilerince doğru bildikleri fikrin yanlış olduğunu düşünmeye, yanlışlar aramaya başlayacaklardır. yani sonuç olarak kendi fikirlerine göre bi din arayıp o fikirleri buldukları dine inanmaz, inandıklarını ama bilmedikleri dinin kendilerine söyledikleri şeylere göre kendi fikirlerini değiştirirler.
yani, öncesinde evlat edinilen çocuğun öz evlat gibi yetiştirilmesi ve her hakkının korunması (miras vb) gibi fikirler beslerken, eğer islam'da bunun olmadığını söylerseniz, bu sefer o fikri bu yeni bilgi ışığında değiştirirler. bu ne demektir. kendilerinin düşünerek fikir sahibi olmadıklarının itirafıdır. din onlara fikirlerinin tersini diyorsa o zaman doğru olan dinin dediğidir derler. yani kendi doğrularıyla değil, kendilerine empoze edilen doğrularla yaşarlar. o zaman sormak gerekir.. madem kendi doğrularınıza uymadığını görüyorsunuz dinin, o zaman neden bu dine inanmaya devam ediyorsunuz. ya da buna inanmak denir mi.. çünkü bu telkinle büyümüşlerdir ve kıramazlar bu telkini. biz anlamasak da ne hikmetler vardır kimbilir derler o kadar. bu yüzden de islam toplumlarından özgür düşünce çıkmaz.. çıkamaz.
