Varlık alemi komple ilahi hayal aleminden çıkmadır. Arş kürsi levhi mahfuz, felekler, melaikeyi kiram, mikro ve makro kainat, cemi cümle sayısız alem ve zerrelerden kürrelere kadar zahir ve batın mükevvenat, yani ezcümle varlık alemi olan Ayanı sabite, hepsi de ağmak-ı hayalden çıkmadır diye tabir edilir bu durum. Madde ve mânâ. Cümle yaradılmış ne varsa varlık alemine geçiş periyodu, yani ayanı sabiteye gelmesi, ağmak-ı hayalden beri olagelir. insanoğlundaki hayal de buna dahildir. insandakisi cüz-i, ehadiyeti ilahiyedekisi külli hayaldir. En doğrusunu tebâreke ve teâlayı cenabı sübhanallah bilir. Cevapsız bir soru yoktur. Soru varsa, cevap da vardır. Hiç bir soru, mutlak izzet azamet kudret ve kuvveti kibriya sahibi olan zatı zül-celâl vel kemâli ve fettahul azıymüşşanı ezel ve ebed sultanını acziyette bırakamaz. El-aliymül hakim.
