Ortadoğu(Middle East) kavramının ortaya çıkışı birçok olaya dayanır. Batı tarafından ortaya atılan bu kavram ilk olarak Alfred Thayer Mahan`dır . Amerikan deniz tarihçisi olan Mahan ilk defa Middle East kelimesini 1902 yılında ‘’ The Persian Gulf And international Relations’’ adlı makalesinde kullanmıştır. Mahan Ortadoğu’yu doğuda Hindistan, güneyde Süveyş Kanalı ile sınırlandırmıştır. Mahan kitabında Alman imparatorluğunun, ingiltere ve Fransa’nın buradaki sömürgelerine değinerek Birleşik Devletlerin bu coğrafyada söz sahibi olması gerektiğini vurgulamıştır. Ancak bununla birlikte Ortadoğu kavramanı ilk dile getirenlerin ingiliz ve Fransızlar olduğu da söylenir. Osmanlı’ya Şark sorunu adını koyan ülkeler olan ingiltere ve Fransa 20.yy başlarında gizli antlaşmalar ile Ortadoğu coğrafyasındaki sömürgeleri taraf devletler ile bölüşmüştür. Birinci Dünya savaşından önce yapılan bu anlaşmalar ile bölgenin adeta haritası baştan çizilmiştir. ingiltere daha önce Osmanlı toprakları için Yakındoğu terimini kullanıyordu. Osmanlı’nın çöküşünden sonra Ortadoğu terimini Irak, iran, Suriye ve Türkiye’yi içe alan bölge için kullanmaya başladı.
Ortadoğu terimi ikinci dünya savaşı ile askeri nitelik kazanmıştır. Savaştan önce keşfedilen ve Avrupa’ya uzak olan yerlere Uzakdoğu, Avrupa’ya yakın yerlere ise Yakındoğu denmekteydi. Avrupa’nın bu terminolojik kuramı çok fazla eleştirilmiştir. Cemil Meriç bu konu hakkında :’’Ortadoğu kaypak bir mefhumdur. Çünkü ne zaman doğduğu, niçin doğduğu, ne olduğu konusunda rivayetlerin muhtelif olduğu bir kavramdır.’’ Demiştir.
Bu kavram; her ne kadar yaygınlaşmış olsa da bölgede yaşayan halklar tarafından benimsenmemiştir. Sömürgeci bir içeriğe sahip olduğu düşünülen bu kavram, bölge halkı tarafından bulunmayıp, önceden beri yaygın bir kullanım olmaması da ayrı bir olumsuz tarafı idi.
Avrupa ve ABD destekli diktatör liderlerin, terör örgütlerinin bulunduğu ve son yüzyıldır kendi iç sorunlarını bile kendi başına halledemeyen devletler topluluğunun oluşturduğu bölgeye Ortadoğu deniyor artık. Son yüzyılın kavramı olan Ortadoğu, adını üzerinde yaşayan halkın koymadığı bir bölge olarak Batılı devletlerin denetiminde bugünlere kadar gelmiştir.
Medeniyetin bu coğrafyada doğduğu, semavi dinlerin burada insanlığa indirildiği, binlerce yıllık tarihi olan bölgenin adının yüzyıllık bir geçmişe dayanmakta. Bu kavramın yayılmacı bir anlayıştan doğması ve böyle bir anlayışla mekânsal sınıflandırmanın yapılmasının tarihsel bir dayanağının olmaması bölgenin daha nice sorunlara gebe olduğunun göstergesidir.
