bertram forer'ın zamanında yaptığı bi deneyle uydurma olduğunu kanıtladığı kandırmaca. deney şu,
öğrencilerine bi karakter analizi testi yapıyor. sonrasında ise bu testleri ayrı ayrı değerlendirip her öğrenci için farklı sonuçlar yazmaktansa bi gazetenin astroloji sayfasından bi karakter analizini her öğrencisine veriyor. sözde analizin olduğu yazının sonunda bi soru da öğrenciye "bu analiz sizi tanımlayabildi mi" diye soruyor ve öğrencilerden 1'den 5'e kadar (1 tanımlamadı, 5 tanımlayabildi) bi numara vermelerini istiyor. öğrencilerin verdiği değerlendirme ortalaması 4,26.
daha sonra forer bu deneyi yüzlerce defa tekrarlamış ve hala ortalama 4,2.
bu deneyin gösterdiği sonuç insanların -aynı analizin diğer insanlara da verildiğini bilmedikleri zaman- karakterleri hakkında genel tanımlamaları kabullenme eğilimleri olduğunu gösteriyor çünkü sonuçların doğru olmasını istiyorlar.
yani bi astroloji sayfasında sizin burcunuzun analizini okuduğunuz zaman zaten bunu kabul etmeye meyilli olduğunuz ortaya çıkıyor. astroloji de zaten kişiye özel analiz yerine genellemeleri kullandığı için kişi kendisi için yapılan tanımlamayı kendi özelliği olarak benimsiyor.
bu deneyin ilk ne zaman yapıldığı ise insanların ne kadar sabit fikirli olduğunu bize açıkça gösteriyor. 1948.. ve o tarihten sonra yüzlerce defa tekrarlanmış ama aradan geçen altmış sene insanların hala bu astroloji kandırmacasını çöpe atmasını sağlayamadı.
hoş, iki bin senelik fikirleri yok edemiyoruz daha, altmış senelik bi şeyi mi yok edeceğiz..
