Kafkasya cephesini sadece sarıkamış harekatından ibaret sanmak, 300.000 şehidimizin verildiği bu savaşları anlatmamak ecdada vefasızlık olur.
Tarihimizin çok önemli dönüm noktaları vardır. Bunlardan birisi de Kafkas Cephesidir. Sarıkamış da kaybedilen cephe ve Rusların işgal harekatı 5.5 ay Kop Dağı’nda, 16 ay da Harşit Vadisi’nde durduruldu. Kafkasya Cephesi çok geniş bir alanı kapsamakta. Doğu Karadeniz bölgesinden Giresun, Gümüşhane Doğu Anadolu Bölgesinden Erzincan, Bingöl, Muş Bölgelerini, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nden ise Van ve Bitlis’i kapsayan çok geniş bir alan. Rus orduları Doğu’dan Erzincan ve Kuzeyden Doğu Karadeniz bölgesini işgal ederek Harşit Vadisi ve Tirebolu’ya kadar gelmişlerdir. Tirebolu’dan Gümüşhane’ye kadar Harşit vadisinde 16 aya yakın bir mücadele olmuş ve çok ciddi çarpışmalar yaşanmış. Harşit Savunması’nın karargah merkezi ise Giresun Espiye ilçesi Arpacık köyüdür. Doğu Karadeniz Bölgesi’nin vilayet merkezi olan Trabzon işgal edildiği için, vilayet merkezi Ordu’ya taşınmıştır. Artvin, Rize, Trabzon bölgesindeki işgal yerlerinden kaçan sivil halk (Kadın,Çocuk ve yaşlılar) öncelikle Giresun ve ilçelerine sığınmış. Giresun halkı savaştan kaçan sivil halk ve muhacirlere kucak açmış. Giresun halkı bir taraftan Rusları Harşit’de durdurmaya çalışırken diğer taraftan muhacirlere sahip çıkıp onların açlık ve soğuktan ölmelerini önlemişlerdir. Birinci Dünya Savaşının Doğu cephesinde Erzurum'dan başlayarak Erzincan. Bayburt, Rize, Trabzon ve Tirebolu Harşıt çayına kadar bölgemizi 1916-1918 yıllarında yaklaşık 3 yıl işgal eden Rus ordusundan kaçan çoğu yaşlı kadın ve çocuklardan oluşan yaklaşık 2 milyon Türk halkı muhacirlik trajedisini yaşadığını biliyoruz.
1916 yılında başlayan Rus saldırılarında 6 Mart'ta Pazar ve Çayeli, 8 Mart'ta Rize, 26 Mart'ta Of, 14 Nisan'da Sürmene, 18 Nisan'da Trabzon işgale uğramıştır.
Vakfıkebir, Görele ve Çanakçı derelerinde mevzilerinde şehit düşen erkeklerin yerine kadınların almasıyla sapanı, süngüsüyle inanılmaz büyük direniş gösterildi. Ruslar 27 Temmuz'da Görele'yi işgal etti, Ordumuz düşmanın üstün silahlarıyla ancak 23 Ekim'de Harşıt Çayına kadar çekilmek zorunda kalmıştır. Rusların 5.5 ay Kop Dağı’nda durdurulması ve 9 bin 700 şehit verilmesi, 16 ay Harşit Vadisi’nde durdurulması ve binlerce şehit verilmesi gündeme gelmezse Kafkasya Cephesi tam olarak anlaşılamaz. Hele Kafkasya Cephesi’nden on binlerce Mehmetçiğin Sibirya Bölgesi’ne esir olarak götürülmesi kafkasya cephesinin tarihi gerçeklerindendir.
Ruslar, Ermeni ve Rum çetelerinin de yardımıyla işgal ettiği köylerimizi yakıp yıktılar, kıyılarımızı günlerce topa tuttular zırhlılarla Tirebolu Kasabasını bombaladılar
Harşıt savunma hattına çok yakın yürüme mesafesinde olan Tirebolu Kasabası, Rusların acımasız ve zalimce saldırılarından kaçan halkımızın ilk sığanacağı, barınacağı tek mekan oldu.
Ruslar geçmesin diye bir kadın milisimizin Harşıt nehri üzerindeki asma köprüyü uçurduğu söylenir
Milli kahramanımız Osman Ağa'nın Kara zıpkalı uşakları, H. Avni Beyi'n cesur yiğitleri eline süngü, kazma, sapanını alan gönüllü milislerimiz kahramanca çarpıştılar. Rusya ve Ermeni – Rum çetelerine geçit vermediler.
