ilk anlamı bir ülke ya da dönemin giyilen kıyafetlerini tanıtan kitaplardır.
diğer anlamı dış görünüşe bakarak insanların karakteri hakkında yorum yapmaktır. batıda fizyonomi diye geçer. (batıda geçiyorsa doğrudur diyenleri de ikna edelim.) uzak doğulular da bu ilimle çok uğraşmış sanırım.
anadolu'da ilk örneği hamdullah hamdi'nindir. en ünlüsü erzurumlu ibrahim hakkı'nın marifetname'sindeki kıyafetname bölümüdür.
marifetname'deki bölümden örnek:
- Boyu uzun olanların kalbi saf ve temiz olur.
- Kısa boylu olanların hileleri, aldatmaları çoktur.
- Orta boylu olanlar akıllı ve hoş huylu olurlar.
- Saçları sert olan kimse, akılla atılganlığı bulur.
- Saçları yumuşak olan saf ve utanması az olur.
- Saçı sarı olanın işi, kibirlenme ve kızgınlıktır.
- Siyah saçlı olan sabırlıdır, onu ara.
- Kumral saç güzeldir, sahibi bedelsizdir.
- Saçı az olan lütufkar, anlayışlı ve nazik olur.
...
not: bu iş uzmanlık feraset ve bütüncül bir bakış gerektirir. sen adamın sadece saçına bakıp saçı sarı diye kibirli dersen yanılırsın.
