muhammed zamanında mezhep nasıl olacak zaten. adam tek otorite ve dini doğrudan o yorumluyor herkes ona tabi alan küçük, sorunlar da küçük millet de az çok kendi kültürüyle uyumlu. sonra islam hem geniş coğrafyaya yayılıyor hem de çağ değişiyor. ne oluyor peki? bir sürü yeni sorunlar ortaya çıkıyor, hal böyle olunca otorite artık teke inmiyor. insanlar kendi otoritelerine göre dini yorumluyor ve bunda çıkarını da önde tutuyor ve mezhepler ortaya çıkıyor. mezhepler zaten kaçınılmaz olarak ortaya çıkacak çünkü otorite tek değil ve git gide farklı otoriteden çıkan yorumlar mezhepler arasındaki farkı da açacak. hatta bu otorite temel mantıktan ilerleyen süreçte öylesine kopacak ki, dini ve mezhebi ayırmak git gide güçleşecek, bide altında kültürel birikim varsa deme keyfine.
bunun mantıki açıklaması budur. siz gidip 7. yy ideolojisini alıp 21. yy ı tek bir kafa ile yorumlayıp herkesi bu yönde düşünmeye zorlayamazsınız.
bu sadece islamla ilgili değil tüm dinler hatta dini boş ver ideolojiler için bile böyledir.
