nietzsche'nin bu kitabında yaşadığı döneminin almanya ve avrupası hakkında tespitlerini; bölgenin geleceğine dair önemli saptamalarda bulunduğunu görüyoruz. toplumdaki nihilizme, alman yaşayışına, bir açıdan dogmatizme yaklaşan katı akılcılığa karşıdır. apollona karşı dionysosculuğu yüceltir. mutlak hakikat diye bir şeyin olmadığını söyler. ahlakın da doğaya karşıt olmaması, doğa yasaları ile özdeş bir doğrultuda olması gerektiğini açıklar. felsefede akılın yerini, antik yunan felsefesini irdeler. tabiki tamamı bu kadarıyla sınırlı değil. ilk aklıma gelenler bunlar.
- felsefe; kendi omzuna tırmanma işidir, kendiyle didişmedir. en temelinde 'ben neyim?' sorusuna yanıt bulma işidir.
- ahlak; yargıladığı sürece yaşamı düşünmek, korumak, amaçlamak açısından değil, kendi başına özgün bir yanılgıdır, ona acınması gerekir, bozulmuşların hassasiyetidir, sözlerle ifade edilemeyecek zararlar vermiştir. insanı evcilleştirme çabasıdır.
- ... din adamı en üstün tip olarak kabul edildiği sürece bütün değerli insan türleri değerini yitirmişti.
