aslında antik yunandan sonra bilim araplar sayesinde gelişti. matematik, tıp, felsefe başta olmak üzere tüm bilimler arapların öncelüğünde beytül hikmelerdeki çeviri haraketleri ile başlayarak gelişmiştir.
endülüse (ispanya) yada (iber yarımadası) araplar eğer gitmiş olmasaydı rönesans asla gerçekleşmezdi. gerçek olan budur. bize tarihi anlatan tarih kitapları hep bizansdan kaçan alimlerden bahsettiler. asıl gerçek ise endülüs'de yetişen hristiyan bilim adamlarının öncülüğünde rönesansın gelmiş olmasıdır.
