"türkiye'de büyük halk çoğunluğu müslüman'dır. kemalizm dahil, batıcı-modernleşmeci çizgi bu topluma düşünceyi sekülarize edemediği, seküler bir ahlâk sistemi kuramadığı, 'alternatif bir dogma' olmanın ötesine geçemediği için, şerif mardin'in kullandığı deyimle söyleyeyim, bu toplumda insanlar 'iyi-doğru-güzel'i ancak islâmiyet'in belirlediği düşünsel sınırlar içinde düşünebilmiş ve anlamlandırabilmişlerdir. ayrıca, batılılaşmacı-modernleşmeci çizginin saldırısı altında yaşadıkları için, bu değerlere daha sıkı sarılmak ihtiyacını duymuşlardır.
...
bu ülkenin egemen güçleri, o insanların zihnindeki 'müslümanlığı' manipüle edip onları bize saldırtabiliyor, bunu beceriyorlar (tabii, islâmiyet genel ideoloji. onunla harekete geçenlerin bir kısmının doğal yeri de faşizmdir).
o halde, biz de islâm'la mücadele edeceğiz?
bunu kemalistler yaptı. böyle yaparak ne kadar halkla içiçe olunduğu dediğim günde de belliydi, bu gün de belli. partiler arasında chp sadece bir dönem bu koşullanmanın dışına çıkabildi: ecevit zamanında. çıkmasının ilk adımı da ecevit'in, asker eliyle başbakan olmuş nihat erim'le işbirliği yapmayı reddederek istifa etmesiydi. daha sonra ecevit de bu ilk çizgisinden uzaklaştı ve aynı kitlesellik düzeyine de bir daha ulaşmadı.
yani, 'müslüman'mış gibi görünmek' mi bunun çaresi. hayır, bana göre bu hiç geçerli değil. 'islâm sosyalizmi' gibi kavramlara hiçbir zaman yakınlık duymadım. sosyalizm sosyalizmdir, o kadar. neysem, öyle çıkarım ortaya. işçiyle, köylüyle, halk yığınlarıyla, 'müslüman ol, olma' tartışmasına girmem, 'ezan türkçe olsun' gibi, milliyetçilik programının malı olan, sosyalizmi hiç ilgilendirmeyen taleplerde bulunmam vb. karşımdaki islâm konusunu tartışmak istiyorsa tartışırım tabii ve ne düşünüyorsam onu söylerim; ama önceliğim bu değildir. önceliğim, ortak bir hedef için yan yana mücadele vermek ve bu mücadele içinde toplumun güvenini kazanmaktır."
