17-18.yy dan beri zibilyon tane iddia olan konudur biraz da hun'a göre değişir
Hiung-nu:türk,moğol,tohar,yenisey kavmi oldukları düşünülmüş çoğu yabancı sitede,makalede de türk olduklarını okudum lakin bünyesinde bu saydığım diğer topluluklar da vardır lakin yıkıldıktan sonra (sien-bi ve cücen istilası) bu hiung-nu soyundan gelen boylar göktürkler(türkler) olarak anılmıştır
Hun:bildiğimiz hunlar ya da avrupa hiung-nu ları (bkz: attila) bunlar için de türk,moğol,kafkas,irani,cermen,slav oldukları iddia edilmiştir lakin gerek hiung-nu lara göre daha yakın bir tarihte yaşamaları gerekse arkeolojik imkanın bolluğu sayesinde türk oldukları daha net bir şekilde kabul edilmiştir ki rusyada hunlar ogur türküdür temalı kitaplar türkiye ye göre daha çoktur birçok rus,çuvaş,tatar türkolog da hunlar için kesinlikle türk ifadesini kullanır
Akhun:bunlar da eflatit hanedanı/ailesidir bunların kökeni biraz karışık tohar diyen var türk diyen var irani diyen var
Burada kağanların adlarına bakılarak türk oldukları var sayılır(aksuvar,toraman,mihirakula zaten üç kağan var geri kalan da kabile yönetimi dönemi) lakin kurucu kabileler için hun-avar denir akhun imparatorluğu için bu yüzden türk oldukları çok nettir
Ama akhun vasalı huna kabileleri vardır bunlar da göçebedir ama iranidir sonradan türklesmiştir.