net olarak mezhepçilik ve aşiretçiliktir. bütün coğrafyanın araplardan oluşmasına rağmen bir türlü kendi içlerinde gerekli dayanışmayı gösterememişler, bunun yerine üstyapıda mezhepçilik, altyapıda aşiretçilik yaparak parçalara bölünmüşlerdir. her ne kadar ters gözükse bile ortadoğu coğrafyasına avrupa kıtası bir rol model olabilir çünkü sosyo-politik anlamda benzerlik gösterirler. avrupa coğrafyasının ortadoğudan tek farkı, ortadoğu coğrafyasının aşması gereken sorunları ortadoğudan asırlar önce aşmasıdır. avrupa kıtası, kendi içindeki bölünmüşlüğü otuz yıl ve yüz yıl savaşlarıyla aşmış, daha sonra avrupa birliğinin temelini atan ortak kimlik nosyonu üzerinden bugünkü durumuna gelmiştir. zannımca ortadoğuya istikrar kazandıracak tek yol, avrupayı örnek olarak oluşturulacak ortak bir "ortadoğulu" kimliğidir.
