Demagoji ise muhatabını sıkıştırmak, açıklarını yakalamak, başkalarını yanıltmak, kafa karıştırmak, sırf soru sormak için saçma sapan sorularla 5N1K’yı işletmektir. Kısaca safsata yapmaktır. insanlar, safsatayı sorgulama sanmaktadır.
Dogmalar ve öğretilmiş yersiz korkular üzerine dayalı tabular ise, insanı bağımlı ve tutsak kılar. Önyargılar ve körü körüne bağlılıklar, kişiyi körleştirir ve sağırlaştırır. Kişi, gerçekleri göremez ve duyamaz hale gelir.
SORGULAMA VE SAFSATA FARKI
Allah sorgulamayı teşvik etmiştir. Sorgulama, gerçekleri görmeyi, doğruları öğrenmeyi ve ortama bir bilinç getirmeyi amaçlayan her türlü arayış ve soruştur.
‘Neden’ ve ‘Niçin’ soruları ikiye ayrılır:
1 – Cevaplanabilir ve çözümlenebilir sorular: Böylesi sorgulamalar, özgürlüğe açılan kapıdır. Evrenin yaratılışı veya var oluşuyla, suyun ve toprağın var oluş amacıyla ilgili araştırmalar buna örnektir. Başka örnekleri şöyle sıralayabiliriz: Kişilik problemlerini nasıl aşabiliriz? Kavga ve çatışmaların, insan haklarını çiğnenme nedenleri nelerdir? Yoksulluğu nasıl bertaraf edebiliriz? Bazı şeyleri neden kabul etmeli veya reddetmeliyiz? Yaşam kalitesinini ve standartlarını nasıl yükseltebiliriz? Gelir düzeyleri arasında neden bu kadar büyük bir açık vardır? Tüm bu ve benzeri sorgulamalar;
a) Yaşam boyunca yanıtını bulabileceğimiz,
b) Yanıtları insanın işine yarayacak,
c) Yanıtları yaşam kalitesini ve standartlarını yükseltecek sorulardır.
2 – Yanıtlanamaz ve çözümlenemez kısırdöngü sorular: Böylesi sorular, çözümsüzlüğe, tıkanmaya, bağımlı olmaya ve tutsaklığa açılan kapıdır. Bunlar, gözlem ve deneylerle bilinen yanıtlar dışında, hiçbir zaman yanıtını bulamayacağımız sorulardır: Neden ben bu ülkede doğdum? Neden ben şu kişinin çocuğu olarak dünyaya geldim? Karadenizde kaç balık var? Neden kedi veya köpek olarak değil de dünyaya insan olarak geldim? Tanrı varsa neden insanlar ölmektedir? Tanrı varsa neden biz insanlar yiyeceğe ve içeceğe muhtaç kılındık? Neden güneşe mahkûmuz? Tanrı isteseydi bizi, oksijene, ısıya, ışığa vd. gereksinimi olmayan varlıklar olarak yaratamaz mıydı? Tanrı neden meydana geldi? Tanrı’yı kim yarattı? Neden geleceğimizi bilecek bir güçte veya her şeyi yapabilecek bir güçte varlıklar olarak yaratılmadık? Ve daha binlerce soru.
