Farslı/pers asıllı nizamülmülk'ün türkler ile birlikte orduda kullanmayı teklif ettiği ve kullandığı irani kavimdir
Farslara göre daha savaşcı olan bu halk büveyhi,şirvanşah,salari gibi devletleri kuranlar da zazalardır
Asimile olanlar hariç sorarsanız biz kürt değil zazayız derler zaten ben zaza kürdüyüm diyen de kürtçe konuşuyor kökeni de kürt oluyor bazı kürtler de aslı türk onların der zazalar için
Mazendarani ve gilakilere de yakındır zazalar ama bu gilakiler ve mazendaraniler perslere daha yakındır zazalara nazaran hoş ikisi de Zamanında deylem bölgesinde yaşamış halklar.