osmanlı devleti'nin coğrafi keşif yapması gayet mümkündü fakat böyle bir şeye gerek duymadı. ben coğrafi keşif yapacağım, okyanuslarda gemi yüzdüreceğim dendiği an yapılmaz zaten bu keşif, uzun yıllar gerektirir o altyapıya sahip olmak. osmanlı'nın siyasi ve ekonomik hedefleri ile uyuşmuyordu keşif yapmak. avrupa ülkeleri doğuya hakim olamayıp yeni ve ucuz ticaret yolları arayışından dolayı keşif yapmışlardır. osmanlı zaten ticaret yollarına hakimdi, karada ve akdeniz'de yenilmez bir ordusu vardı. donanma gibi oldukça riskli ve pahalı bir şeye gerek duymadı.
osmanlı, keşif hareketlerinden sonra gelişen avrupa'ya ayak uyduramayınca gelenekçi bir imparatorluk rolünden çıkamamıştır. her alanda geri kalmış olmasına rağmen ömrünü politikasıyla 100 yıl kadar uzatmıştır.
keşke keşif yapsalardı ve atlas okyanusu'ndaki bir adanın adı muradiye olsaydı.
