her insan, yaptığı herhangi bir şeyin ‘insana’, ‘kendine’ yakışıp yakışmayacağını bilir.
erdem, mutluluğu ve hazzı kenara itip üst insan olma yöntemidir. sağduyu, sabır, merhamet ve bilumum ‘zor olan şeyler’ erdemi inşa eder.
bu uğurda gerekirse intihar etmeyi göze alan stoacılar olmuştur. eğer bunu başaramayacaksam ölürüm daha iyi demişlerdir.
çoğu zaman ‘insanlığımızdan’ yani bizi gerçekten insan yapan -diğerlerinden ayıran yegane- şeylerden ödün verir ya da vermek zorunda kalırız. çünkü çoğu zaman cahilizdir... beşikten mezara. çoğu zaman hesapları yapar ‘bir şeyleri suçlar’ ya da ‘kendimizi aklarız’ ve sonunda yakışmayanı yaparız ve yaşamaya -hem de onurla, gururla- devam ederiz. ne yazık ki, çoğumuz pek de kaliteli değiliz ve bi hayli küstahız.