esrar, "cannabis sativa" denilen boyu 1-3 m. uzunluğunda ılıman iklimde yetişen ve halk arasında "hint keneviri" adıyla bilinen yıllık yabani bir bitkinin gövde ve yapraklarıyla çiçek kısmından elde edilen bir uyuşturucudur. etken maddesi "tetrahydrocannabinol*" olan esrar, en eski çağlardan beri bütün dünyada bilinen ve kullanılan bir uyuşturucudur. Çin ve hindistan'da m.ö 3. binden beri kullanilmaktadir.
* taoizm'de zevk almak için kullanimi yasaklanmistir.
* dinsel ve büyü törenlerinde kullanilmistir.
* hindu veda'larinda tanri siva'nin esrari buldugu söylenmektedir.
* 11. yy'da orta dogu'da sufiler vecd için kullaniyordu.
* orta dogu'da sabbahiler denilen grup esrari yogun biçimde kullaniyordu. devrin büyüklerüne yaptiklari suikastlarla ünlü olan bu grup verilen "ashishin" adi, haçlilar vasitasiyla bati dillerine "assassin" yani suikastçi olarak geçti.
* doguda esrar, binlerce yildir batida alkolün bulundugu sosyal rolde olmustur
* afrika tarihinde de popülerdir. napolyon'un misir'i almasindan sonra esrar fransa'ya yayildi.
* 19. yy'in ortasinda paris'teki "club des hachichins" üyeleri arasinda victor hugo, alexandre dumas, theopile gautier vardi.
* 18. yy'da abd'de lifleri için yetistirildi.
* 19. yy'da ilaç rehberinde nevralji, gut, tetanoz, hidrofobi, kolera, epilepsi, kore, depresyon, histeri, delilik ve uterus kanamasi için tavsiye ediliyordu. migren ve morfin bagimliligi için de öneriliyordu.
* amerika'da 1920'lerde yasaklandi. meksikalilar ve cazci zenciler (louis armstrong vs) yoluyla popularize olmasi yasaklanmasinda irkçiligin etkili oldugu iddalarini dogurdu.
m.Ö. 2737 yılında Çin'de yazılmış bir eserde kenevirin fiziksel ve ruhsal etkilerinden bahsedilerek bazı hastalıkların tedavisinde kullanımı için sağlık verilmiştir. esrarı doğudan batıya taşıyan ünlü venedikli gezgin marco polo (1254-1324)'dur. ibn sina (980-1037) kenevire "kınnap" adını vermiş ve bu bitkiyi incelemiştir. kenevir ve haşhaş yetiştiren ve tedavide bunları kullanan sümerler, asurlular, mısırlılar, romalılar, yunanlılar ve islâm dünyasında bu bitki çeşitli amaçlarla yetiştirilmiştir. evliya Çelebi istanbul'da esnaf-ı benkçiyan adı verilen esrar dükkânları bulunduğunu zikretmiştir. 19. yüzyılda istanbul'da bir dirhem esrar bir kuruşa satılıyordu ve gerek zenginler arasında gerekse fakirler arasında yaygın olarak kullanılıyordu. Üretim ve tüketimi yasaklanmasına rağmen, bütün dünyada gizlice alınıp satılan esrar en yaygın uyuşturuculardan biri olmuştur.
