sayfalarca yazı yazılabilecek fevkalede bir kültürdür. avrupalılar sıçtığı pisliği camdan aşağı kürekle atarken osmanlı dünyaya insanlık dersi veriyordu.
(bkz: mevlana)
(bkz: yunus emre)
(bkz: ak şemseddin)
(bkz: hacı bektaş veli)
sadece bunla da sınırlı değil avrupada şizofreni hastaları cadı diye yakılırken osmanlıda musiki ile tedavi ediliyordu. osmanlıda insanlar günlük 5 vakit abdest alıp temizlenirken avrupada insanlar sadece doğduklarında vaftiz olurken yıkanıyordu. osmanlıda yeteneği olan çocuklar mescitlerde matematik, fen, astroloji, dil bilimi, tarih gibi dersler görürken avrupada din eğitimi almanıza bile izin yoktu. avrupada din papazın iki dudağının arasıydı.
