Ne olduguna dair henuz net bir bilgi yoktur.
Atomik yapida bir materyal olmadigi kesin, ya da karsit madde. Zira oyle olsaydi isik ya da radyo dalgalariyla vs ile gorulebilirdi.
Varligindan haberimiz var cunku galaksilerin surekli birbirinden artan bir hizla uzaklastigini goruyoruz. Karanlik enerji olmasaydi galaksiler birbirini ceker, tekrar bir arada toplanirdi.
Karanlik madde ya da black hol diye adlandirilan devasa kutleli uzay fenomeniyle alakasi da olamaz, kara deliklerde ne oldugunu az cok biliyoruz. Bildigimiz madde...
Tek farki yuksek cekim gucu sayesinde atomlarin cekirdeklerinin birbirine yapistigi ve atomlar arasinda uzay boslugu olmadigi. Daha dune kadar goremedigimiz cok konu vardi. Kutle cekimi dalgalari gibi, notrinolar gibi. Bu iki olgu daha onceden varligi teorik olarak ispatlanip, deneysel ispati da yillar sonra gerceklesti. Karanlik enerjinin de varligi teorik olarak ispatlandi, pratik olarak bulmak icin zamana ihtiyacimiz var.
Caglar boyu degisik evren modelleri ortaya atildi. Bazi modeller ise cok yeni, son yuz yil icinde tahmin edilen modeller. Big babg'in kabulunden sonra evrenimiz icin gecerli sayilabilecek dort modeli isledi ozetle bilim adamlari.
1: kapali dongu evren modeli...
Bu modelde evrenin belirli bir siniri olacak,sinira gelen tum maddeler evrenin diger tarafinda belirecek. En sacmasi bu olsa gerek.
2: cokli evrenler...
Bi nevi paralel evren gibi duran evren modeli. Denizde olusan su kabarciklari sekkindeki evren modelinin yansimasi. Her bir evrenin kendi sinirlari olacak, birinde big bang yeni olurken, digerinde tum evrenin kendini yiyip bitirdigi gorulebilecek. Baska evrenler var midir bilinmez ama bizim evrenimiz icin pek de isik tutmayan bir teori. Zaten bilim kurgu filmlerinden firla is gibi duruyor.
3: kendi icine coken evren...
Aslinda karanlik enerjinin varligi ortaya atilmadan once en fazla gecerliligi olan teori idi. Big bang'le birlikte ortaya cikan tum kainatin belirli oranda balon gibi sisecegi, bir noktadan sonra kutle cekiminin big bang'ten arta kalan ivmelenmeyi durduracagi ve evrenin kendi icine dogru cokmesi modelini esas alir. Esasen gayet de mantikli tabii karanlik enerjinin varligi ortaya atilmasaydi. Kendi icine cokme modeline gore tum evren tekrar mikro seviyeye inecek ve yok olacakti.
4: surekli buyuyen evren modeli...
Su anda tam olarak kabul goren teoridir. Evren big bang'le ortaya cikti, ilk zamanlar bir arada kalsa da zamanla galaksiler halinde birbirinden uzaklasmaya basladi. Bu modele gore zamanin ahrine kadar evren birbirinden uzaklasacak ve sonsuzlukta kaybolup gidecek. Bundan milyarlarca yil sonra ise yildizlar tum yakitlarini bitireceginden evren karanliga gomulecek.
Bu noktada karanlik enerji nedir sorusu akillara gelendir. Diyebilirim ki galaksiler birbir etrafinda donerken birbirlerine cok guclu kutle cekimi uygulayamadigi icin merkez kac kuvveti yuzunden birbirlerini uzayin karanlik dehlizlerine atiyor. Bu da bir teori elbette, bilimselligi yok, oyle oldugunu dusunen de yok esasen. Uzay bilimciler elbette arastirmistir neticede bu etkiyi.
Her neyse lafi daha fazla uzatmadan ozetle; evreni birbirinden uzaklastirdigi dusunulen, varligi henuz ispatlanamayan, evrendeki maddenin % 70'i kadar oldugu tahmin edilen enerjidir.
