dukak oğlu selçuk beydir. oğuzların kınık boyundan türk komutandır. babası oğuz yabgu devletinde subaşı olan dukak beydir. kendisi 910 yılında doğmuştur. babası dukak bey oğuzlar arasında idari, siyasi ve askeri nüfuza sahip bir komutandır ki bu sebeple oğuzlar arasında temür-yalığ(demir yaylı) diye anılmaktadır.
selçuk bey 18 yaşında iken babası dukak bey ölmüş, selçuk bey dönemin oğuz yabgusunun yanında yetişmiştir. daha sonra subaşılığa yükseltilmiştir. selçuk beyin kademeleri hızla atlaması oğuz yabgusunu rahatsız etmiş, bir süre sonra yabgu ile arası açılan selçuk bey ait olduğu kınık boyu ve kalabalık diğer oğuz boylarını yanına alarak maveraünnehire doğru göç etmiştir.
960 yılında berabarindeki oğuzlarla birlikte seyhun nehri kıyısındaki cend şehrine yerleşti. bölgenin siyasal ve sosyal şartlarını değerlendirerek kendisine bağlı oğuzlarla birlikte islam dinine geçti. buhara ve harezm gibi yakın şehirlerden din adamları istedi. kolayca islamı kanıksayan selçuk bey, oğuz yabgusunun vergi memurları cend'e geldiğinde ben kafirlere haraç vermem diyerek onları uzaklaştırmıştır. zira oğuz yabgu devleti hala islamiyeti kabul etmemişti. oğuz yabgu devleti ile savaşan selçuk bey oğuzların akın akın islamiyeti kabul etmesiyle başarı sağladı. arslan, yusuf yinal, mikail ve israfil adında 4 oğlu vardır. yabgulukla yaptığı savaşlardan birinde oğlu mikaili kaybetti. ondan kalan tuğrul ve çağrı beyleri yanında yetiştirdi.
samanoğulları devleti ile ilişkiyi iyi tuttuğu için kendisi ve tebaasına yurtluk verildi. bölgedeki türk hakanlıkları olan samanoğulları, gazneliler ve karahanlıların mücadelesinde denge siyaseti izledi. büyük selçuklu devletinin temellerini atan selçuk bey yerine en büyük oğlu arslan beyi bırakarak 1009 yılında 100 yaşlarında vefat etti. (bkz: arslan yabgu)
