göbeklitepe çok göbekli bir tepedir. haha.
göbeklitepe dini algılayışı kırmamıştır arkadaş. okuyunuz. şamanist, animist gibi inanışların çok erken olduğunu daha sistematik dinlerin ise tarım toplumunda ortaya çıkabileceğini öngören evrimci ve pozitivist görüş göçebe yaşayan ve çok eskiye giden göbeklitepe karşısında mecbur farklı bir yoruma girişmek zorunda kalmış. tapınak çünkü orada sistemli bir din olduğunu gösteren bir kanıt. bu da yerleşik hayata geçişi ya erkene çekecek ya da dinin gelişim çizgisini yeniden yorumlatacaktır.
yani dini çökertten bir yanı yok. teist argümanın önceden de monoteist ve sistemli bir dini algısı var olduğunu destekler gibi duruyor şimdilik. çünkü ilkel dinlerde animist, totemist, naturist, atalar kültü gibi bir anlayış olsa da sistemli bir "din" diyebileceğimiz henüz geliştirilmiş bir durum yok.
bu dinin evrimsel süreçte daha geriye götürülmesini ve avcı toplayıcı veya göçebe yaşayan insanlara daha karmaşık bakmamızı sağlayacak.