tengricilik bir inanç olduğu için aslında bir din değildir. belli bir otoritesi, kutsal kitabı yoktur. bir şeye din diyebilmek için belli bir otorite etrafında örgütlenip inanç esaslarını ortaya koyması ve bunun dışında kalanları batıni görmesi lazım.
ancak böyle bir şey yoktur.
mesela artık türklere şamanist denilmesinin terki şu yüzdendir; birincisi şaman ( kam) herkes olamaz ve türkler şamandır demek yanlıştır. çünkü kamlar bildiğin yarı tanrı daşaklı insanlardır. bunlar her şeyde var olduğuna inanılan tin( ruh) ile bağlantı kurarlar.(ki bu aslına animist inanç özelliğidir)
bu yüzden hem şifacı hem kahin hem de belli bir ayin yapma yetikisi bunların vardır ve belli bir otoriteye bağlı değildirler, toplum içinde bir nevi aktarıla aktarıla yetişirler. ( yani herkes kam olamaz çok daşaklı kişiler bunlar)
zaten türklerin eski inancına bakılında, ata kültü, totemiz, animizm ve naturizm dediğimiz en erken inanç biçimlerinin bir yansıması görülür. buna mesela en yakın anlayış japon eski inancı( gerçi bugün de inanıyor bazıları) şintoizmdir.
ayrıca türklerin inancında monoteist hiçbir yanı da yoktur, tamamen politeisttir.
türklerin totemlerine bakınca, kurt, ışık ve ağaç görülür. (kurt birinci sıradadır)
ayrıca söylenen bir başka palavrada yaratıcı tanrı olduğu anlayışdır. yaratıcı tanrı anlayışı hiçbir mitoloji veya pagan inanışta yoktur. bu ortaçağda ortaya çıkan yoktan var etme fikri( özellikle hırisityan teologlarla geliştirilecek) sonradan çıkmıştır.
o yüzden türkler tek tanrıya inanıyordu, yok yaratıcı vardı demek komiktir. bugün platon ve aristo nun bile fikirleri( ki kendileri pagan filozoftur) yoktan var oluş fikrini barındırmaz. bunlar evreni ebedi ve ezeli alır ve insanı yaratmak demek yoktan var etmek demek değildir.
ayrıca yaratıcı tanrı tektir çünkü insanı o yaratmıştır ancak bu tek tanrı olduğu anlamına gelmez. bu biraz yaratıcı ile tanrı kavramını bugün bütünleşik kullanmakla alakalı, eski devirde böyle bir şey yok yani.
