emir kusturica sinema filmi çekmeye karar verdiği zaman ne bize, ne tüm insanlığa, ne ona bu fırsatı sunanlara (varsa öyle birisi) ne de akustikcinayet nickli uludağ sözlük yazarına "babalar ben sizlere gerçekleri sunacağım. ben objektif olacağım. ben savaşı tüm gerçekleriyle size sunacağım ağzınız açık kalcak, tüm dünya olup bitenlere uyanacak, savaşlar bitecek" diye bir söz vermemiştir. eğer emir kusturica'nın tarzını itici buluyorsanız filmlerini izlemezsiniz olur biter. bu filmleri size kimse zorla izletmiyor, kimse size emir kusturica'nın sizin istediğiniz tarzda bir film çekeceğinin garantisini de vermedi, kendisi de size böyle bir söz vermedi. dangozluk etmezsiniz ve hoşunuza giden yönetmenlerin filmlerini izlersiniz. işin en yüzeysel kısmı bu kadar basittir. kaldı ki emir kusturica türk de değildir, müslüman da değildir bu yüzden kimse size ermeni soykırımının yaşandığını söyletemezse ona da halkına yüz döndüremez. bu işin yüzeysel incelemesi. yani; beğenmezsen izlemezsin kardeşim. izleyen ve beğenene de bok atamazsın, çünkü bu bir beğeni meselesi. ben emir kusturica izlerken yanlışlıkla seni yere oturtup alaturka tuvalete s.çar gibi ağzının orta yerine s.çmıyorum. eğer öyle hissediyorsan o da senin dünyayı algılayış biçiminin bir trajedisidir.
ikinci nokta ise daha önemli bence. anlattım halbuki, tekrar anlatıyorum. ikinin biri şudur ki, emir kusturica'nın sadece aşk, eğlence üzerine film yaptığını sanan adam underground'u ya izlememiş ya da g.tüyle izlemiştir. ya da sefalet üzerine yapılmış en etkileyici film, bir kurgu harikası ve şiirsel mucize olan dom za vesanje'yi izlememiş ya da g.tüyle izlemiş, müthiş bir zeka örneği olan politik taşlaması crna macka, beli macor'u izlememiş ya da g.tüyle izlemiştir.
nasıl kıt bir bakış açısıdır ki, savaşın sadece tek bir yorumlamayla sunulabileceğini anlatıyorsunuz. ispanyol iç savaşına dair yapılmış en harika filmlerden birisi olan la lengua de les mariposas (kelebeğin dili) bir çocuğun gözlerinden klasik bir anlatım tarzıyla da olsa bu savaşı anlatırken, sadece filmin sonunda bu savaşa dair bir iz bulduğunuzda, küçük çocuk kamyonun arkasından koşup pis kızıl diye koşarken siz hangi cesaretle "hayır ulan burada kan yok, kan olmalı kan görmek istiyorum" diye zırlayarak bu filme savaş filmi değil diyebilirsiniz. savaşı kanla anlatamazsınız, savaşı tecavüzle anlatamazsınız, bu sadece içinizdeki kan dökme arzusunu harekete geçirip öldürme güdüsünü size tattırmak isteyen porno yönetmenlerinin işidir. o kanın aktığını gördükçe bir haz duyarsınız ve ayrıca bunu lanetlersiniz. kanlı filmleri izleyen sizler asıl bu katliama destekçi olan insanlarsınız. genç asker boğazından asılıp sallandırılırken s.kiniz biraz hareketlenir, bir haz duyarsınız.
emir kusturica kandan hoşlanan vampirlerin kendisini lanetleyeciğini bilmesine rağmen zor olanı yapmıştır. bir kahraman mıdır? hayır. kimse kahraman olamaz. hepiniz olacağınızı sanırsınız ama bystander effect hepiniz için geçerlidir. bosna'da gerçekten olanları sen nerden biliyorsun? madem bu kadar ilgilisin git sen çek belgeselini. siz kendi sadece kendi bakış açınızla olayı değerlendirip müslüman milislerin makedonlara yaptıklarından habersizken, tüm ama tüm müslümanların tecavüze uğrayıp yakılıp öldürüldüklerini düşünürken burada da müslüman kardeşleriniz kızılları otelde toplayıp yakıyordu ulan. senin ülkenden neden bir tek duyarlı adam çıkıp da bu iğrenç olayı objektif bir şekilde değerlendirmedi? senin ülkenden neden bir kişi çıkıp da istiklal mahkemeleri sırasında suçsuz bir şekilde asılan yüzlerce insanın filmini çekmedi? neden seninkiler halen ermeni ya da kürtlerin birbirlerini öldürdüğünü olsun kabul edemiyor? çünkü sen türksün, kabul etmezsin. o da sırp, kendi vatandaşlarından yana. sen de yavuzdan, fatihten yanasın.
buna rağmen, savaşı sırp haklılığı üzerine değil, masalsı ve şiirsel bir anlatım üzerine yaparak savaşın saçmalığını anlatması benim için kusturica'yı takdir etmeye yeter de artar bile. eğer siz savaşın saçmalığını göremeyecek kadar kana susamışsanız sizin için yapılacak bir şey yoktur, siz size sunulan kanı içmeye devam edin. tepenizdekiler size kan sunacak, o kanın karşılığını da alacaktır.
barış bir istisnadır, kural değil (pred dozdot)
mutlak adalet ise yoktur, en sonunda ya güçlü ya da estetik kazanır. (jacques verges)
