17. yy ispanyası'nın ünlü saray ressamı Velazquez'in dünya mirasına bıraktığı muhteşem eseri. bu tabloyu bu kadar muhteşem kılan ne peki? işte buna ciddi bi cevap vermeye çalışacak kadar aptal biri değilim. şu ingilizler ne güzel diyorlar. masterpiece!!
ilk baktığım an evet samimi bi saray anı gibi ressam işini yapıyor nedimeler küçük prenses margaritamızın etrafında fır dönüyor, soytarı soytarılığını yapıyor arkada iki kişi fısıldaşıyor ve en arkada biri odadan çıkıyor ya da giriyor. basit görünüyor ama evet kazın ayağı öyle değil incelemeye devam ettikçe velazquez'in bize kafayı yedirtmeye çalıştığını anlamak uzun sürmüyor.
tablonun derin merkezinde duran aynada kral ve kraliçenin silüetlerini görebiliyorsunuz. neden yüzlerinin net resmedilmediği konusunda ilginç yaklaşımlar olsa da elle tutulur bi açıklama yok. devam edelim dikkatli bakıldığında anlık bi şey olmuş da buna bi tepki varmış gibi bi hava var tabloda. biraz daha dikkat edilirse izleyicinin baktığı açıyla kral ve kraliçenin bulundukları yer insanda bi karmaşa yaratıyor. işte tam da bu durum resmin sağ eksenine doğru yönelmemize sebebiyet veriyor. bu olduğu anda da tablo sizi içine çekmeye başlıyor. çizilmiş ilk üç boyutlu tablo olduğu düşünülüyor bunu dipnot geçelim. gelelim en arkada içeri giren mi çıkan mı belli olmayan bu adamın etrafındaki aydınlatma tam olarak aynadaki yansımayla aynı büyüklükte. hemen üstüne baktığımızda itinayla yerleştirilmiş iki tablo daha var ve soldakinin altında ressamın arkasında diğeriyle aynı ölçüde bi kapı daha var. sadece bu geometriye odaklandığınızda da tablo sizin önünüze başka şeyler çıkartıyor.
ilginç bi şekilde burda insanları ikili ve üçlü gruplara bölerek de bi inceleme yapabiliyorsunuz. minik prensesin hemen üstünden yatay bi çizgi çektiğinizde ki bu x ekseni oluyor y ve z eksenleri gözünüzde kolaylıkla canlanıyor resimdeki derinliği daha iyi görme şansı elde ediyorsunuz. kimileri bu perspektifin kralın perspektifi olduğunu ve kendinizi ispanya kralıyet ailesinden biriymiş gibi hissederek bu tabloya bakmanızı ister bu da ayrı heyecan verici bi durum. tablodan çok daha derin anlamlar çıkaranlar, anlayanlarda yok değil tabi. ideal, gerçek, yansıma kavramlarını sorgulayanlar gibi.
velazquez bir adım atıp içine dahil olabileceğimiz bi şaheser yaratmış ve ilginçtir tablo ölçüleri 318*276 cm iken resmin içinde velazquez'in önündeki tuvalin de aynı ölçülere sahip olduğu söyleniyor. bu tuvalde ne olduğunu ne olmadığını bilme şansımız hiç olmayacak aslında bakıldığında tuvale fırça vurulmuş mu yoksa dokunulmamış mı bu da ayrı bir muamma, bi anın başlangıcı mı yoksa sonu mu? ya da bi an mı?
birçokları gibi ben de velazquez'den şunu duyar gibiyim. '' bakın benim sanatım neler yapabiliyor''
