terakkiperver cumhuriyet fırkası (güncel türkçesi: ilerici cumhuriyet partisi[1]), türkiye cumhuriyeti tarihinin ilk muhalefet partisidir. mustafa kemal (atatürk) paşa'nın eski silah ve dava arkadaşları olan kâzım karabekir, rauf (orbay) bey, ali fuat (cebesoy) paşa, refet (bele) paşa ve adnan (adıvar) bey’in öncülüğünde, 17 kasım 1924’te kurulmuştur. parti tüzüğünde cumhuriyet ilkesinin, liberalizmin ve demokrasinin benimsendiği belirtilirken aynı zamanda dini inançlara da saygılı olunduğu açıklanmıştır (mustafa kemal paşa nutuk'ta bu durumu dini siyasi çıkarlara alet etmek olarak yorumlamıştır.[2]). rauf orbay'ın parti kurulmadan önce cumhuriyet ile ilgili eleştirileri ve parti kurulduktan kısa bir süre sonra bazı rejim muhaliflerinin parti etrafında toplanması ile beraber dini duyguların propaganda olarak kullanıldığı şeyh said isyanı'nın patlak vermesi sonucunda parti kapatılmıştır. daha sonra mustafa kemal paşa'ya düzenlenen izmir suikastı olayından tcf kurucularının bir bölümü yargılanmıştır.
amasya tamimi ile kurtuluş savaşı'nı başlatan beş veya yedi kişilik kadronun mustafa kemal paşa ve ismet (inönü) paşa hariç tüm üyeleri, terakkiperver fırka'nın kurucu ve liderleri arasında yer almıştır.mustafa kemal paşa, nutuk'ta terakkiperver fırka kurucularını cumhuriyet düşmanlığı, saltanatçılık, halifecilik, ingiliz yandaşlığı, isyan kışkırtıcılığı ve vatan hainliği ile suçlar.
yorumu sizlerin vicdanına bırakıyorum iyi geceler.
