objektiflik doğası gereği bi kesim için subjektiftir her zaman. bir sosyaliste göre tutucu müslümanın yazdıkları, ırkçıya göre anarşistin söylemleri, kapitaliste göre komünistin söylemleri kabul edilemez, yanlıdır, diğer bir deyişle herkesin objektiflik perspektifi kendi baktığı penceresinden gördüğü kadardır. burda da eğitimin rolü önemli, genel olarak eğitim sistemi ''verdiklerimi al, geri kalanlara ihtiyacın yok, benden farklı söyleyen herkes yalancıdır, söyledikleri yalandır, tek doğru benim söylediğimdir'' mantığında işlediğinden farklı fikirleri yok sayan, bu söylemleri hiç söylenmemiş gören yapıda. bu durum daha çok dinci yapılanmalarda olsa da milliyetçi yapılanmalarda da durum pek farklı değil. ve bu eğitim bilinçaltına öyle bir yer etmiş durumda ki, farklı düşüncelere gönül verilmiş olmasına rağmen bu tutuculuk gene devreye giriyor ve bu sefer de kendi düşüncesinden farklı olanları yoksayma eğilimi gösteriyor. (bkz: dervişin fikri neyse zikri de odur) burda da yorumu yapan kişiye çok iş düşer, eğer düşüncelerini kabul ettirmek ya da en azından kafalarda bir soru işareti bırakmak istiyorsa içi boş cümleler yerine argümanlarla, kaynaklarla, ortaya attığı iddialara karşı görüşler olduğunda iddialarını doğrulayabilecek altyapıya sahip olmakla bunu başarabilir. aksi halde yapılan ajitasyondan başka birşey olmaz. karşı tarafa düşen misyon da tahammül sınırlarının geniş olması gerekliliğidir. şöyle ki, bir insan olaya kendi bakış açısıyla bakmak ister ve farklı görüşlere tahammülsüzlük gösterirse siz ağzınızla kuş tutun o yobazlığından* vazgeçmez, yaşam sebebi odur çünkü kendi bakış açısında, hayat damarlarından birini kendi eliyle kopartamaz.
hülasa her yorum subjektifdir, önemli olan subjektif yorum yaparken konuya hakim olup olmama meselesidir, yorumunu dayandırdığı temeller, argümanlardır. eğer temeller sağlamsa karşı taraf ancak mihrabı yıkmayı başarır, minare sağlam kalır. aksi takdirde ise, yani bigi sahibi olmadan fikir sahibi olmaya kalkılırsa biri çıkar ve ağzınızın payını verir.
