bir ingiliz atasözüne göre bu dünyadaki en güzel masalları araplar kurgular, iranlılar yazar, türkler inanırmış. çok güldüğüm bu söz kesinlikle binbir gece masalları için söylenmiş olmalı. şah şehriyar ve şehrazat ın hikayesini bilmeyen yoktur malum. kadınlara güveni olmayan şehriyar evlendiği gecenin sabahında eşini öldürtür. bu bahtsız kadınlar silsilesine katılan şehrazat her gece şaha anlattığı bu büyülü masallar sayesinde ölümden kurtulur. her nasılsa masal her gecenin gün doğumunda en heyecanlı noktasında kalır ve bir sonraki gece devam eder. böylece binbir gece geçer.
bilinenin aksine iran değil arap edebiyatına aittir. abbasi halifesi harun reşit zamanında anlatıldığı söylenir. hatta bazı masallarda halifeninde adı geçer. sonradan farsça yazılmış ve fransızca ya çevrilmesiyle dünya edebiyatına kazandırılmıştır.
binbir gece masallarını fazla erotizm içerdiği konusunda eleştiren muhafazakar edebiyatçılar yüzünden malesef çok uzun zaman dilimize çevirilmemiştir. sanat şiddet veya saldırganlık içerdiğinde kabul görüyor ama cinsellik asla. o zamanlarda üstelikte arap yarımadasında çok rahat anlatılabilen bu masallar ne oldu da şimdi erotik oldu anlamıyorum. kaldıki şimdiye kadar dinlediğimiz çoğu masalın asıl kaynağıdır binbir gece masalları. neyse konu bu değil zaten. tunuslu bir psikanalist olan fethi benslama binbirgece masallarının şehrazat ı üzerinden islam toplumunun psikanalizini yapar. islamın psikanalizi isimli bu kitabında malesef basımı durdurulmuş yayınevi tarafından. sahaflardan bulunabilir ancak. tunusta yazılabilen bir kitabın ülkemizde basımı durdurulmuş çok enteresan. benslama islam edebiyat eserlerinde kadın nefsin erkek aklın metaforudur der. nefsi (psikolojide aşağı yukarı egoya denk gelir.) yani arzu ve istekleri, beni, bu dünyayı temsil eder kadın. dahası tasavvufta kadın yaşamın kutsallığını hayata bağlılığı mülkü temsil eder. insan bu iki alem arasındaki dengeyi bulamadığı müddetçe mutsuzluğa mahkumdur. akıl ve nefs dengede olmak zorunda. bu ikisinin birbiri üzerindeki tahakkümünden ibarettir hayat ve dünya. bu hassas dengenin analizini yapar benslama. akıl/nefs, erkek/dişi ying/yang vs ne dersen. şehrazat sultana nefsini arzunu yok sayamazsın öldüremezsin der adeta. velev masalın sonunda şehrazat anlattığı birbirinden güzel masalla kadın düşmanı şehriyar ı kendine aşık eder ve mutlu sona ulaşır.
kitap fuarında yapı kredi yayınlarının orhan pamuk un önsözüyle yeni baskısını yapmış olduğu 8 ciltlik muhteşem bir eserdir büyüklere masallardır. efsaneye göre bitiren ölürmüş. üstelik orjinal dilinden çeviri. gabriel garcia marquez in başucu kitabım dediği ve çocukluğundan beri yanımdan hiç ayırmam dediği bu masalların etkisini özellikle yüzyıllık yalnızlık kitabında çok fazla hissedebilirsiniz.
