dinleri toplumları yönlendiriş şekilleri göz önüne alınıcak olunursa çok da haksız olduğu söylenemicek olan insandır. Ortaçağdaki skolastik etkiyi yaratan da dindir, islam toplumları geri kalmış toplumlar yapan da dinin ta kendisidir. Bunu bu şekilde söylemek çözümün ateizm olduğunu dile getirmek değildir elbette ki. Ama gelişmek için de dinin kadına saçını başını açıp dolaşma diyen, erkeğe bi sürü kadınla evlenme hakkı tanıyan, hacı,hoca türbeleri tıptan üstün kabul eden, varoluşa yönelik araştırmaları günah olarak kabul eden, teknolojiyi şeytan icadı olarak kabul eden yönlerini biraz kulak arkası etmeyi de bilmek gerek. Din gelişim göstermeyen bir inanıştır. ortaya çıktığı haliyle yüzyıllar boyunca etkili olur. Ve toplumdaki gelişmelerle çatışması da çok olası bi durumdur. Bu yüzden de çok yenilikçi ve ilerici bi olgu olduğu söylenemez tabi ki. Toplumsal yaşamın ana yönlendiricisi olmaktan çıkıp sadece bireye özgü bi konu halin geldiğinde bu gericiliğinden de kurtulacaktır.
