Erzurum'da Selçuklular Döneminde Anadolu Selçuklu Sultanı 1. Alaeddin Keykubat'ın kızı Hüdavent Hatun tarafından 1253 yılında yaptırılmıştır. Yaptıranın Hüdavent Hatun olmasından dolayı bir adı da Hatuniye Medresesidir.
Medrese, Erzurum şehir merkezinde; Erzurum Ulu Cami yanında Erzurum Kalesi ve Saat Kulesi ile karşı karşıya bir konumda yer almaktadır. Her biri 26 metre yüksekliğinde renk renk çinilerle süslü çift minare, bu tarihi esere isim olmuştur. Avlulu, 2 katlı, 4 eyvan, 37 oda ve bir camiye sahiptir. 1.824 metrekarelik bir alan üzerine kuruludur.
Taç kapının iki yanından yükselen silindirik minareler, tuğla ve mozaik çinilerle süslenmiştir. Çinilerle süslü minarelere "Allah", "Muhammed" ve "ilk dört büyük halifenin" isimleri de işlenmiştir. Taç kapıyı çeviren bitki süslemeleri, kalın silmeli panoların içindeki "ejder", "hayat ağacı"ve "kartal" motifleri cephenin en gösterişli bölümüdür. Açık avlulu medreselerin Anadolu'daki en büyük örneğidir. Kuzey cephedeki taçkapı tam bir sanat eseridir. Günümüzde kısmen harap olmuş görünümü, 16 oluklu, firuze renkli çini kakmalı tuğladan yapma minarelerin kürsüleri vardır.
Medresenin ve iç kısımda bulunan kümbetin giriş kapıları başta olmak üzere; medrese mimarisinde yer alan önemli ve değerli parçalar, Rusların Erzurum'u işgali dönemlerinde Ruslar tarafından yerlerinden sökülerek Rusya'ya götürülmüştür. Özellikle Medresenin kümbet üst kat giriş kapısı yan duvarlarındaki tahribat, esere ne kadar zarar verildiğinin göstergesidir. Ayrıca Kümbet üst kat kısmında tavandan aşağı sarkıtılan oldukça büyük ve uzun birbirine geçmeli sert mermerden yapma zincir de sökülmüştür. Sadece en baştaki tavana bağlı halka yerindedir. Buradan sökülen çini ve oyma taş motifler günümüzde Rusya'da St. Petersburg Leningrad müzesinde sergilenmektedir.
