insanların ne kadar salt değer yargılarının olduğunun kanıtı olan film. Yahu şu filme dair bir kaç eksik noktayı kafamda doldurmaya çalışıyorum, dedim yorumları okuyayım. Kimi çıkmış doğrudan vay efendim bunla bunu nasıl kıyaslarsın, bu film sizin anlayamayacağınız kadar iyi, film saçmalığın ötesi falan gırla gidiyor. Ya boşversenize bunu, piyasada ne kadar aksiyonu olmayan bilim kurgu filmi var ki, tam olarak ne olduğunu algılamaya çalışın.
--spoiler--
Öncelikle beni cidden bazı noktalarda aydınlattığı için (#3550096) entrysi ile gzelkadnlrihatrlatanuczsaraplr'a teşekkür ediyorum. Onun entrysini okuduktan sonra benim ekleyeceğim şeyler biraz daha anlam kazanacaktır. Çünkü filmin anlatmak istediği şeylerin üstü oldukça kapalı.
Öncelikle şunu belirtmeliyim, filmde aslında olan büyük bir olay var, fakat bu film boyunca küçük olan başka bir mevzu sonuçlanıyor. Olay benim anladığım kadarıyla şöyle.
Hepimizinde bildiği gibi uzaylılar dünyaya erişiyorlar ve bir şekilde iletişim kurmaya çalışıyorlar. Uzaylılar fersah fersah çok daha ileri bir teknolojiye de sahip, sonuçta insanlığın tanımlayamadığı çokça şey var, buraya kadar okey.
Burada anlaşılır bir örnek vermem gerekiyor. Dili, Türkçe'den on kat daha az kapsama sahip bir dili konuşan topluluk düşünün. Ve hayatlarında hiç matematik görmemiş olan bu topluluğa matematik öğretmeniz gerekiyor. Ancak bu topluluğun dilinde matematiğin temeli olan sayılar hiç var olmamış. Bu adamlara matematik öğretebilmeniz için adamların diline ek yaparak anlatmaya çalışmak mı daha kolaydır yoksa Türkçe öğretip onun üzerinden anlatmak mı? Koca dili öğretmekten bahsediyorsun diyebilirsiniz ama matematikte ne kadar çok soyut kavram olduğunu düşündüğünüzde ve o topluluğun anlayabileceği seviyeye göre yorumlamak cidden çok daha zordur.
Şimdi gelmiş olan bu uzaylılarında yapmaya çalıştığı şey aslında bundan ibaret. Roller değişik sadece. Kültür olarak çok ilerde olan bu topluluk insanoğluna zaman kavramını tam olarak kendi algıladıkları şekilde anlatmaya çalışıyorlar. Aynı şekilde dünya insanlarının algılaması için dünya insanlarının seviyesine inmektense, uzaylıların yaptığı insanlığı kendi seviyelerine çekmek. Aslında koca film insanlık uzaylılar ile anlaşmaya, kendi dillerini öğretmeye çalışırken, aslında uzaylılar kendi dillerini insanoğluna öğretiyorlardı. Bunun sebebi de bizim algımızda aslında onlara oranla inanılmaz basit olan zaman kavramını kendi algıladıkları seviyeye çekerek onların görebildiği gibi görebilmemiz. Karışık geldiyse mevzu şöyle açıklayayım. Deminki topluluk örneğini aynen yine düşünün. O topluluk için matematik kavramının sadece rakamlardan oluştuğunu varsayın. Siz ise reel sayıları biliyorsunuz. Onlar için -5 sayısı bile bir anlam ifade etmiyor çünkü algılarının ötesinde. Sizin görebildiğiniz gibi göremiyorlar mevzuyu.
Uzaylılar için zaman kavramı, bizim bildiğimiz gibi tek yönlü değil. Onlar için zaman kavramı, şu anın ötesinde olabilecekleri görmeye kadar gidiyor. Akıllara takılabilir sadece bu kadar mı diye, açıkcası film bu konularda size açıklama yapmıyor.
Şimdi zaman kavramı bizim için çok basit olduğu için yine akıllara takılacak bir soru işareti var. Kadın zamanın ötesini görebiliyorsa, yani bundan sonra yaşayacaklarını tek tek biliyorsa herhangi bir değişiklik yaptığında bu çizgide geleceği değiştirir mi? Bu yine bizim zaman algımızla açıklayamayacağımız bir konu. Film bu konuda da net bir cevap vermiyor, o yüzden evet ya da hayır cevabı vermek doğru değil kesinlikle.
Mevzuları biraz daha anlayabildiysek eğer kurgu şu şekilde aslında filmde.
Uzaylılar dünyaya geliyor, insanoğlu ile iletişime geçmeye çalışıyor. insanoğlu bu işi yapmanın yolunu kendi kültürlerini öğretmek olduğunu düşünürken aslında onların dilini öğreniyorlar. Bu sayede bizim kültür birikimimizle algımızın ötesinde olan şeyleri, onların kültürleri ile çok çok daha basit öğrenebiliyorlar. Bu sayede insanoğluna zaman kavramını kendi gördükleri gibi çok çok çok daha kompleks olan yapısını anlatabiliyor, gösterebiliyorlar.
Neden durup dururken böyle bir şeye uğraşıyorlar diyorsanız, filmin bir noktasında uzaylılardan biri son anlarını yaşıyordu hatırlıyorsanız. Dünyaya gelen bu 12 ekip aslında uzaylıların denize şişe ile fırlattığı beni kurtarın mesajı. Sanıyorum ki bu topluluğun başında bir hastalık gibi bir sorun var ve insanoğlundan bu konuda yardım istiyorlar. 3.000 yıldır size yardım ediyoruz, sizden yardım bekliyoruz konusu, ancak bu şekilde benim kafamda bir anlam kazanıyor. Uzaylıların başında bir bela var, ve bunun tek çözümü ise insanlık. Çözüm için gerekli olan bu araç birincil olarak insanoğlunun birlikte çalışması. Net olmamakla birlikte zaman algılarını insanoğluna öğretmeleri de bu hastalığın çözümüne dair bir yol olabilir, yine filmin altını yoruma açık bıraktığı noktalardan biri. Şimdi bazı noktalar anlam kazanıyor. Neden insanoğluna kendi dillerini öğrettiler, çünkü mevzunun bir aciliyeti var, en kolay yol ise bu. Neden bu mesaj 12 parçaya bölündü, çünkü kurtuluşlarının insanoğlunun birlikte çalışarak çözüldüğünü gördüler.
Uzaylıların zaman kavramını öğretmeleri neden birincil olarak hastalığın çözümü olmayabileceğini şöyle açıklıyorum ben. Eğer Louise, zamanın ötesini göremeseydi, bu dili çözemeyecekti, Çin generali ile konuşup problemi halledemeyecekti. ikisi de olmasaydı uzaylıların bunca uğraşı tamamiyle çöpe gidecekti. Uzaylılar zamanın ötesini görüp, olayların bu şekilde çözümleneceğini gördükleri için insanlığa kendi zaman kavramlarını öğrettiler.
Filmin kronolojik olarak en sonunda 1.5 sene sonra insanlığın birleştiğini görüyoruz, bu da demektir ki uzaylıların birincil amacı sonuca ulaştı. Ana hikayesinin de tamamlanması için uzaylıların kurtarılması mevzusunun olması gerekli.
Benim kaçırdığım mevzularda var, birileri o konularda beni de aydınlatırsa sevinirim. Dil bilimle alakalı olan tüm kavramları anlamadığımı belirtmem gerekli. Mesela kızın adınının Hannah olması. Filmde de belirtiyor, tersten de düzden de aslında aynı şey. Fakat filmde bu aslında hangi konuyu bize algılatma amacıyla özellikle gözümüze sokuldu onu kaçırdım.
