alman faşizminden bir hayli farklıdır. italyan faşizminde önemli olan devlettir. halk ile devlet o kadar iç içe girmiştir ki; herşey devlet olmuştur. halkın birinci vazifesi devletin bekası için, devleti korumak, güçlendirip geliştirmekttir. vatandaş; devlet için vardır. bu yönüyle bugün chp'nin, türkiye cumhuriyeti'nin italyan faşizmi uygulayıcısı olduğunu söyleyebiliriz. zira, chp için de vatandaşın maduriyeti(misal; türban yasağı) önemli değil, aksine devletin varolması için halka ne kadar zulüm edilebilirse edilmesi gerekir.