bizde uygulanan şekli tam laiklik. ''tam bağımsız türkiye'' gibi bir nane bu da. tam laiklik tam olarak; ''dini ne devlet işine ne de kendi işine karşıtırmak'' tanımına tekabül ediyor. bir bakıma sekülerite de diyebiliriz buna. zira, gerek anayasanın değişmez hükümleri, gerekse yüksek mahkemelerin içtihad mekanizmaları istedikleri herhangi bir anayasa hükmünü, uygulamayı ''değiştirilmesi teklif dahi edilemez'' laiklik maddesine dokundurabilirler. zira, 9'a 2'lik bir karmaşanın hasıl olduğu anayasa mahkemesinde dahi, laikliğin tanımının kuramsal olarak farklı, pratik olarak farklı olduğu ortaya çıkıyor. yüksek yargıçlar dahi, laikliği farklı algılarken halkın laik düzene adapte olmasını beklemek ne büyük hayalperestliktir.
