gerçek ve tüzel kişiler arasındaki bütün ilişkileri hak ve insaf kaidesi doğrultusunda adil şekilde düzenleyen, bu hususta erki elinde bulunduran mercii tarafından uyulması zorunlu yasalar çıkarılan, ana gayesi gerçek ve tüzel kişileri bu kurallara göre yaşamaya zorlayarak karmaşayı önlemek, düzenli yaşama olanağı sunmak, uymayanlara toplum adına yargı erki marifetiyle müeyyide uygulayarak cezalandırmak suretiyle kişileri ıslah etmek olan normlar bütünü.
yazılı olmayan, ancak tatbik edilen toplum tarafından benimsenen, insan onuruna ve kamu düzenine aykırı olmayan, düzeni kolaylaştıran kuralları da ana kurallara ek olarak kapsayabilir. (bazı örf-adet kuralları gibi)
son derece basit gibi gözüken ancak çok ciddi bir 'bilim dalı' olarak da görülmesi gerekirken ülkemizde 4 yılda bitirilen, yarım yamalak ezbere, geçmiş yılların notlarına ve sorularına dayalı ebleh bir eğitim olarak verilir.
ülkemizde 80 küsür hukuk fakültesi bulunmasının nedenleri ihtiyaç olmasından değil, büyükbaşların, siyasilerin çocuklarının tapası belli başlı hukuk fakültelerini kazanmaya yetmemesi ama illaki okunmak istenmesi sonucu en çok istenen bölüm olmasından ileri gelir.
ayrıca bu denli önemli bir bilim dalına mahsus meslek seçerken 'avukatlık mesleği' nin hiç bir ek sınava tabi olmamasının nedeni de budur. yani dünyada eşi benzeri görülmemiş şekilde 4 yıl hukuk okuyup, direkt avukatlık yapılabilmektedir. bu nedenle taksici sayısından fazla avukat bulunmaktadır. bülent ecevit vakti zamanında bu saçmalığa dur demiş, 2006 yılından itibaren (kazanılmış haklar korunmak suretiyle) hukuk fakültesine yeni girecek öğrencileri kapsamak şartı ile, ösym 'nin sınavı yoluyla 'avukatlık mesleğine kabul' sınavı getirmek istemiş, ancak tarihler 2006' yı gösterdiğinde tabii ki uygulanmamıştır. bu ülkemiz açısından bir başka utanç kaynağıdır. genel olarak ensesi, ailesi kalın tipler bu meslekten tek bir icra takibi yaparak köşeyi dönebilirken, zorluklar içinde büyüyüp mezun olan insanlar avukat dahi olsalar ekmeğini taştan çıkarmaya çalışmaktadır.
bu da burada neyin ne olduğunu merak edenler, bu bölümü yazmak isteyenler açısından not olarak dursun