arap dini islamın evrensellik adı altında türklere ve acemlere kakalanmasıdır. arap asimilasyonuna direnmek için refleks olarak mezhepçilik ortaya atılmış ve mezhepçilik altında arap emperyalizmine karşı kendi öz kültürü kollanma yoluna gitmiştir. öyle düşünüyorum ben, mezheplerin kökenin fikri bir uzlaşmazlıktan çok kültürel bir direnmedir. ancak arap asimilasyonu olan islam özellikle türkler üzerinde çok başarılı olmuş, onları öz kimliğinden koparıp arap haline getirmiştir. türkler arapların cennet vaadine öz kültürlerini ve dinlerini sattılar da denebilir.
