nazım hikmet, türkiye'De bilimsel maddeci sanat anlayışı ve düşüncesini ortaya atan, ve dünyanın sanatsal olarak özümlenişine ilk kez diyalektik maddeci dünya görüşünü ve yöntemini getirmiş, ve yazdığı eserlerle bu akımın en iyi ve kaliteli örneklerini vermiş, Türkiye'de aynı zamanda, bilimsel maddeci sanat kuramı ve estetiğinin de kurucusu olmuştur.
nazım hikmet, türkiye'de varolan sanat anlayışını dünyadaki değişen sanat anlayışı ile özümleştirmiş, ve daha önce varolmayan bir sanat ve edebi anlayış ile ortaya çıkmıştır. nazım hikmet'in sanat anlayışına göre sanatçı, çağının sorunlarına sessiz kalmayan, çağının sorunlara karşı mücadele veren kesmine bilinçsel ve düşünsel anlamda destek olması gereken, yani kısaca halkı, yaşamı örgütleyen kişidir. sanatçı, aydın birey olduğu kadar cesur ve güçlüklere katlanabilecek bir kişi olması gerektiğini savunmuştur.
öte yandan Nazım Hikmet, biçimin içerikten görece bağımsızlığını ortaya koyarak, toplumcu gerçekçiliğin tek-biçimliliğe indirgenemeyeceğini vurgulamakta,sanatın yapısında asıl belirleyici öğenin içerik olduğunu da ortaya koyarak, içerik ile biçim arasındaki gerçek diyalektik ilişkiyi bizlere açıklamaktadır. Bu diyalektik ilişkiyi somut bir örnekle şöyle açıklar Nazım Hikmet "Öyle içerikler vardır ki, onlarda kafiye istemez, konuşma dili ve ahengi ve imkanları yeter; bazı içerikler de vardır ki kafiye ister, kafiye de çeşit çeşit olabilir, kafiye imkânları da hudutsuzdur ve bazı içerikler vardır ki daha soyut bir dil ister "Burada, Nazım Hikmet, aynı zamanda, sanatsal anlatım araçlarının, sanat dilinin, bir başka deyişle, sanatın semiotik yönünün nasıl yine içeriğe bağımlı olduğunu, başlı başına bir kurulma-(konstrüksiyon) olmadığını gösterisiyle, aslında, günümüzde de çok önemli olarak, maddeci estetiğin bilimsel derinliğini kanıtlamaktadır.
Nazım Hikmetin burada sanatın toplumsal işlevselliğinden, halka yakınlığından, sanatın yapısı ile okuyucu arasındaki iletişimsel bağdan söz ettiği açıkça ortadadır. Nitekim, Nazım Hikmet için, bir sanat yapıtı geniş faydalar sağlayan, yurda yararlı bir yapıt olmalı; Türk halkı, sevgili memleket ve bütün namuslu insanlar için onlara layık büyük, namuslu eserler verilmelidir. Burada da, Nazım Hikmet sanatın toplumsal işlevselliğinden söz ederken, sanat yapıtlarının halka indirgenmesinden değil, onlara layık yüksek düzeye çıkarılmasından söz etmektedir.
nazım hikmet'in komünist olması sol görüş yazarları için bir artıdır fakat, başta da belirtmiş olduğum gibi türk edebiyatına yeni bir maddeci diyalektik akımı getirmiştir. hikmet'in şiirlerine " tüü kaka " diyen birisi'nin, öncelikle şiir deyince ne anladığı sorgulanmalıdır.
son olarak nazım hikmet, türk tarihinin yetiştirmiş olduğu en büyük şairlerden biridir.