amerikalı tarihçi yazar richard shenkman'ın legends,lies&cherished myths of world history adlı kitabına göre olmamış bir savaştır. bununla beraber helen adlı kraliçe ve homeros olarak bildiğimiz birinin yaşayıp yaşamadığı kesin değildir. şöyle devam ediyor kitapta :
" truva'nın bir zamanlar var olduğu doğrudur. xıx.yy'da ve xx.yy'ın başlarında yapılan arkeolojik kazılarda birbiri üstüne yığılı en az dokuz truva bulunmuştur. ancak truva ile yunanlılar arasında helen adında güzel bir kraliçe, kocaman bir tahta at, veya achilleus topuğu yüzünden güçsüz düşen bir kahraman bulunduğuna dair herhangi bir kanıt yoktur. yunanlılarla truvalıların şu veya bu zamanda birbirleriyle savaşmış olmaları mümkündür. ne de olsa, onlar da insandı. ve truvalıların kentlerinin çevresine yüksek duvarlar dikmelerinin de bir nedeni olacaktır. ancak bu duvarların çevresine büyük bir ordunun, hele söylendiği gibi 110 bin kişilik bir yunan ordusunun yerleştiği konusunda elde hiçbir kayıt yoktur. zaten hikayenin büyük bir kısmı inanılır gibi değildir. savaşın on yıl sürmesi akıl almaz; ordu disiplini o kadar uzun süre sağlanamazdı. (zamanın savaşlarının birkaç aydan fazla sürmediği bilinmektedir) kimse yunanlı askerlerin, başlarında yunanlı krallarıyla o kadar süre kumsalda kamp kurduklarına inanmaz. helen hikayesi -sözde bir truva prensine kaçmıştı da, yunanlılar onu geri almak için savaşa girmişlerdi- hoşnut ama kanıtsızdır. dünya tarihinde uzman olan fitz roy raglan, tarihte bir kraliçenin yabancı bir prensle veya herhangi biriyle kaçtığı konusunda bir olaya rastlamadığını bildirmiştir. ayrıca helen'in yaşayıp yaşamadığı da bilinmemektedir. bunun için kuşkusuz geleneklere göre güzelliği bin gemiyi denize indirten kadının gerçekten yaşadığı ve gerçekten kraliçe olduğu söylenmektedir. ama yine efsaneye göre helen, zeus'un kızıydı ve bir kuğu yumurtasından çıkmıştı".
tatmin olmadıysanız devam ediyor :
"truva atı hikayesini de doğrulayan bir şey yoktur. truva kazılarında ortaya çıkan binlerce nesne arasında büyük tahta bir atın varlığı akla getirilebilecek bir şey bulunamamıştır. truva hikayesinin doğruluğunda ısrar edenler bazı ayrıntıların desteksiz veya inanılmaz olmasını önemsiz kabul etmektedirler. önemli olan inanılabilir ayrıntılardır. ancak bu yöntemle herhangi bir şiir tarihi bakımından gerçek olarak kabul edilebilir. şiirde bir iki gerçek insan adının yer alması, şiirin gerçek bir konuyu anlatıyor olması demek değildir. oysa homeros'un epik şiiri yandaşları bu tür savlar ileri sürmüşlerdir".
"toukidies, truva hikayesinin gerçek olduğuna inanıyordu. ancak toukidies sözde savaştan sekiz yüz yıl sonra yaşamıştı ve doğruluğunu garanti edecek durumda değildi. herhalde o da doğru olduğuna inanmak istemiştir".
"hikaye homeros'a atfedilmişse de, onun kim olduğunu, nerede yaşadığını, gerçekten var olup olmadığını ve truva'nın bu eski tarihi hakkında güvenilebilir bilgileri nasıl elde edebildiğini bilen yoktur. eğer yaşamışsa, bu mö. vııı.-ıx.yy'da olacaktır ki, bu da anlattığı savaştan dört yüz yıl sonradır. büyük bir olasılıkla biz bugün truva hakkında homeros'tan daha çok şey bilmekteyiz".
"hikayenin yüzyıllar boyunca büyük bir ölçüde değişikliğe uğramadan kulaktan kulağa aktarılmış olması mümkündür. eski sözlü gelenek günlerinde insanların bugünkünden daha iyi bellekleri vardı. ancak yunanlılar, geçmişlerinde çok daha önemli şeyler olmuşken neden truva'yla bir savaşı kutlamaya kalkmış olabilirler ki"?
"sonuçta elimizde hiç yaşamamış olabilecek bir insanın belki de hiç var olmamış bir savaş hakkında yazdığı şiiri vardır".
