foça m.ö. 11. yüzyıldan bu yana yerleşim merkezi olmuştur. 12 ion kentinden biridir. tarih boyunca bir çok medeniyeti ağırlamıştır.
foça'nın bugün yer aldığı alan phokai olarak adlandırılmıştır. phokai isminin körfezdeki küçük adaların fok balığına benzemesi nedeniyle verilmiş olması ve akdeniz fokunun yaşam alanlarının foça kıyılarında olmasıdır.phokai m.ö. 11. yy'da aiol'larca kuruldu. iyon yerleşmesi ise m.ö. 9.yy'a rastlar.phokaia, i.ö. 546 yılında perslerin tahrip ettiği ilk iyon kentidir.m.ö. 334 yılında büyük iskender'in anadoluya ayak basmasıyla perslerin egemenliğine son verildi.ve phokaia için helenistik dönem başladı.iskender'in ölümünden sonra bergama krallığı ile roma'nın yönetimine girdi. 13. yy'da türk beyliklerinden çakabeyin, daha sonrada saruhanbeyliğinin yönetiminde kalmıştır. fatih sultan mehmet 1455 yılında foça'yı osmanlı topraklarına katmıştır.foça 15 mayıs 1919 tarihinden kuruluş günü olan 11 eylül 1922 tarihine kadar yunanlıların hakimiyetinde kalmıştır.
