sokullu mehmet paşa, bosna'ya tabi vişegrad'ın sokul köyündendi.
sokul, "şahin" demektir. sadakat cesaret ve mertlikle şöhret bulmuş olan bosnalılar aslında oğuzların yakın soydaşı peçenek türklerindendi.
karadenizin kuzeyinden geçerek balkanlara inmişler ve bu bölgede bir devlet kurmuşlardı. ancak tüm komşuları hristiyan oldukları halde ve tüm baskılara rağmen, onlar orta asya'dan getirdikleri eski dinlerini muhafaza etmiş bulunuyorlardı.
fatih sultan mehmet han 1463 yılında bosna'yı büyük bir direnç görmeden feth edince ise hepsi birden kitle halinde müslüman olmuşlar,buna karşılık gençlerinin saray ve ordu hizmetine alınmasını rica etmişler ve bu istekleri kabul olunmuştu.
işte 1505 yılında, sokul köyünde doğmuş olan mehmet adlı bir çocuk, bu kurala uygun olarak adaşı "yayabaşı yeşilce mehmet bey" tarafından alınıp, 1520 yılında edirne sarayına getirilmiş, bir süre tahsil ve terbiye gördükten sonra payitahta, topkapı sarayına gönderilmiş burada dikkat çekerek kısa zamanda hazine odasına, sonra da has oda'ya alınmıştı. kanuni bu pek terbiyeli gencin hizmetlerinden memnun kalarak, rikabdarlık, çuhadarlık gibi ileri saray hizmetlerine tayin etti. sonunda, kendisine silahtar seçti.
sokullu bu sırada babası ve kardeşlerini ve amcazadelerini istanbul'a getirtti.
gençler galata ve atmeydanı saraylarına alındılar. ancak iki kardeşi de yaşamadı, amcazadeleri ferhat, ali, mehmet ve derviş bey'ler ise zamanla yetişip önemli görevler aldılar. aynı aileye mensup hüsrev ve kara mustafa bey'ler de zamanla yükselerek önemli devlet görevlerinde bulundular.
istanbul'a gelenlerden amcasının kızının üç oğlu daha sonra devlet hizmetine alındılar ki, meşhur tarihçi ibrahim peçevi efendi de bunlardan biridir...
anekdot kaynak: yıllarboyu tarih mecmuası, 1980/3.yıl/sayı7.
