ilk debate sonrası çok oy kaybetmiş başkan adayıdır. yüzüp yüzüp kuyruğuna gelmişken tekrar oyları düşüşe geçti. meşhur fivethirtyeight isimli meşhur sitesindeki oranları kıyaslayalım:
bundan yaklaşık 1,5 ay kadar önce bazı söylemleri yüzünden kazanma ihtimali %88-%12 şeklinde gerilemişti. fakat ne olduysa o gün oldu ve topladı %70-%30 getirerek farkı azalttı. son hastalık hadisesinden sonra clinton %60'da bile tutunamadı. debate geçesi %55-%45 gibi az farklı şekilde önde girse de debate sonrası bu oran tekrardan %66-%34 şeklinde clinton lehine dönmüş durumda. bol oyu olan ve ortada olan florida gibi eyaletler tekrar clinton'a dönmüş durumda.
bu yarışa clinton'ın önde başlaması gayet beklenen olaydı. çünkü politik bir tecrübesi olan kökten siyasetçi hillary hanım karşısında ağzının filtresi olmayan dengesiz iş adamı çıktı. halen cumhuriyetçi seçmenin büyük bölümü trump'a karşı mesafeli yaklaşıyor. başta bush ailesi olmak üzere çok sayıda meşhur cumhuriyetçi parti üyesi değil tarafsız olmak açık şekilde clinton'a oy vereceklerini belirtti.
peki trump nereden kapattı bu açığını ? cumhuriyetçi seçmeni kendisinden soğuturken demokrat parti trump'a bayılıyor mu ? tam aksine onlar daha fazla iğreniyor. trump bunun yerine kararsız sandıktan uzak duran seçmenden önemli miktar oy çekebiliyor. politikayı sıkıcı bulan seçmen için trump gayet eğlenceli bir aday olabiliyor. sokakta her gün sayısı artan meksikalı ve müslüman çok çocuk yapıp şiddete daha eğimli olan bu insanların artmasından şikayet edenler için çok güzel bir alternatif oluyor trump.
şüphesiz ki trump politikacı olmadığı için bu yarışa çok geriden başladı. fakat ilk sözlerini de yutamadı. müslümanlara terörist, meksikalılara tecavüzcü dedikten sonra bunlara kardeşim dese çok daha tepki alır özür dilemesi durumunda ise kampanyası baştan biterdi. bunun yerine kampanyasını bu çizgide yürütmek zorunda kaldı.
artık meksikalı/müslüman gibi lafları fazla anmasa da arada söylemeyi ihmal etmiyor. fakat amerikan halk bu konuda çok farklı da düşünmüyor. kimse meksikadan ipini koparıp gelen binlerce mülteciden yada terörist gördükleri müslümanların sokakta dolanmasından memnun değil neredeyse. özellikle ışid'in 3-5 eylem yapması durumunda trump'ın zaferini oldukça kolaylaşır.
bunun dışında trump küçükken mahallenin piç çocuğunun koyduğu "siz hepiniz ben tek" tarzı çıkışları bu kararsız seçmenin çok sempatisini kazanıyor. sandıktan nefret eden ve put gibi dolaşıp sahte gülümsemeler ile ben sizdenim diyen siyasetçiler yerine canlı yayında saçıyla oynanmasına izin veren trump çok daha sempatik duruyor. tabi trump tek başına yaptığı kampanyadan dolayı medyadan büyük ambargo yiyor ama bunu bile zaman içerisinde kendi tarafına çevirmeyi çok güzel becerdi.
bunun yanında trump'ın büyük eksikleri de var. özellikle azınlık desteği alamadığı söyleniyor ama bu o kadar önemli birşey değil. en yoğun siyahi nüfusu bulunan ırkçı güney eyaletlerini zaten garanti alıyor. buralarda %30-40 afro amerikan nüfusun tamamına yakını demokratlara atsa da kalan %60-70 olan beyaz nüfus içinde %50 kadarı ırkçılıktan ötürü cumhuriyetçileri seçtiği için çok birşey ifade etmiyor. texas gibi eyaletin latinleri daha oturaklı ve dindar olduğu için gene cumhuriyetçi yönü ağır basıyor. fakat %80-90 beyaz olan kuzey doğu eyaletleri ise demokratların kalesi durumda. bunun dışında new york, california gibi kozmopolit eyaletlerde zaten demokratlar şapkasını koysa kazanacağı için şansı yok. azınlıklardan oluşan oylara ihtiyacı yok trump'ın fazla muhtemelen o da bilincinde.
feminizm mevzusu şimdilik trump'a ters tepmiş durumda. clinton dişi kimliğini iyi kullanıyor ve trump bu konuda ilerleme sağlayabilmiş değil. canlı yayında bir kadına çirkin demesi yüzünden çok anti pati kazanmış durumda. trump'ın ilk derdi bu olması gerekiyor. kadın oyları en büyük eksikliği. dindar oylar zaten tabiri caizse sike sike trump'a başka verebilecekleri kişi yok 8 yıl demokrat iktidarını çekemezler lgbt hakları sonrasında dindarlar. dış politika görüşü başlarda çok tepki çeksede günden güne "ulan niye kıytırık orta doğu mevzusu için ruslarla didişip duruyoruz" diyenlerin sayısı günden güne artıyor. sürekli başka örgüt geliyor abd ne yapsa hepsi daha fazla tepiyor. bush ezdi geçti obama güya barışı getirecekti ama hiçbir tutmadı hatta her gün bir diğer ortadoğu ülkesinde savaş çıkıyor. libya gibi clinton'ın %100 kabahatli olduğu konu varki halen patlamaya hazır bomba. nato adı altında amerikanın diğer üyelere bebek bakıcılığı yaptığını düşünenlerin sayısı günden güne artıyor.
gelelim ekonomik konulara. son günlerde trump bu konularda güzel çıkışlar yapıyordu. fakat debate sırasında clinton resmen yerine gömdü. trump sürekli bel altı vuran ve kişiliğini hedef alan kişiyken bu sefer clinton oldu ve trump'ın servetinin nasıl olduğuna dair şüpheli sorular sordu. hiç şüphesiz trump bu konuda çok fena afalladı ve karşısındakinin sözünü sürekli keserek çok negatif oy topladı. bir sonraki debate'e daha hazırlıklı girer diye düşünüyorum çünkü ilk denemeseydi ve sürekli showman gibi dikkat çeken trump kendisiyle eşit konumda birisiyle bu şekilde karşılaşmamıştı hele ki clinton gibi deneyimli siyasetçiyle. çin de güzel köprü, rusya da mükemmel hava limanı açılmış gibi vaatlerini arttırırsa hiç şüphesiz çok kişiyi etkileyebilir ve 8 yıldır iktidar olan demokratlar biz yapacağız deme alternatifi yok 8 senedir yapmamışken.
gelecek debate'e iyi hazırlanması lazım. şimdilik 1-0 geride ama maçı 2 yapan kazanıyor yani 2 debate daha var. clinton'ın libya gibi skandallarının üzerine daha çok gitmesi ve savaş taraftarı olarak göstermesi kendisine oy kazandırmasa bile clinton'a kaybettireceği muhakkak. kadınlar konusunda önemli bir mesafe kaydetmesi gerekiyor ve clinton'un arkasındaki feminizm rüzgarını dindirmesi gerek. azınlıklara hiç girmesine gerek yok zaten %40 siyahi olan south carolina, alabama gibi yerleri garantiye almışken %90'dan fazla beyaz olan vermont, new hampshire gibi yerleri almak için azınlıklara oynamasına gerek yok. seçimin kilit noktası iki debate'e bakıyor bunun yanında ışid önemli bir eylem yaparsa şüphesiz ki en çok sevinen trump olur.
