hala bazılarının belli başlı tabulardan çıkamadığını gösteren hawking açıklaması. neden başka yaşam formunda olan uygarlıkları bizimle aynı zaman diliminde yaşamış gibi algılıyoruz ki? akıllı insan 500.000 küsür yıldır bu gezegende. ve bunun %90'ında uzay teknolojimiz yoktu. ve moder fiziğin, öpüp attığı klasik fizik bile insan türünün yaşam süresinin neredeyse tamamına yaygındı. oysa, bir başka aşırı gelişmiş uygarlık, milyonlarca yıldır bu evrende varlığını sürdürüyor olabilir. insan türünün son 100 yılda gösterdiği atılıma bakarsak, milyonlarca yıldır evrende bir şekilde hayatta kalmayı başarmış uygarlığın fiziğin hangi gizemlerini çözmüş olabileceğini düşünüyor musunuz? kaldı ki, matematik gibi bilimler evrensel gibi algılasan da, aslında pek de öyle değildir. velhasul, bu medeniyetlerin ne gibi sistematik bilim kullandığını veya nasıl düşündüğünü, algıladığını bilemeyiz. bunlar çok ütopik, gerçekdışı gelebilir; ama bu düşünce tamamen günümüzdeki bilim kurgu popülaritesinin bizlere empoze ettiği bir yan ürün hissi. böyle şeylerden bahsedince, birisinin çıkıp "ya olum çok film izliyorsun ha" demesi kaçınılmazdır.
şahsi fikrim, bu sinyalin yapay olmadığı. bence farklı bir kozmik olay olmalı. insan türünün, başka bir akıllı yaşam formu ile karşılaşması bir hayli zor hatta neredeyse imkansıza yakın olabilir. bakın var olmasından bahsetmiyorum. karşılaşması diyorum. bunun en güzel açıklamasını fermi paradoksu sizin için yapar.