Görüşleri camekandan armut seçer gibi seçen avam için herhangi bir görüş. Meseleye vakıf olmak durumunda bütün görüşler içinde yalnız biri hakikati ifade eder.
Ateizm veya nonteizm iki kısımda incelenir; bir nonrealist nonteizm, iki realist nonteizm. Bu ikisine örnek vereyim:
Nonrealist nonteistler: bunlar ateisttir, tanrı yoktur derler; ancak bu konunun konuşulacağına inanmazlar. Çoktan dinlerin masal olduğuna kani olmuşlar ve dinlerin nereden geldiğini tartışır seviyeye ulaşmışlardır; yani ciddiye almazlar bu mevzuyu. Ör. Nietzsche, freud, marx.
Realist nonteistler: bunlar da ateisttir. Yine tanrı yoktur derler. Ancak dini tartışılabilir kabul etmislerdir. Dini argümanların olduğunu ve bunların karşıt tezlerinin geçerli olduğunu yani dinlerin "yanlış" olduğunu söylerler. Ör. Richard dawkins.
Bunların karşıtları da vardır: nonrealist teistler ve realist teistler. ilki, dini tanrının gönderdiği bir hakikat kabul etmiştir ve bu konuyu kapatmıştır. Yani tartışılacak düşünülecek bir şey artık yoktur; dindar olmak gereklidir. Ör. Cübbeli ahmet hoca.
Son olarak realist teistler var. Bunlar dinin tartışılabilir olduğunu söylemekle birlikte dinin aynı zamanda "doğru" olduğunu ifade ederler. Bu son örnek de benim görüşümü dile getiriyor.
Agnostisizm ise hepsinin dışında meseleye vakıf olmayanların da görüş belirtebilmesine yer açmak için uydurulmuş bir isimdir. Biz anlamadık diyenleri bir şemsiye altına alır. Ben son kertede yanılan ve isabet eden kim varsa herkesi samimiyetinden ötürü hakikati bulmuş kabul ederim, bu kabul hukukidir. Yani bundan dolayı sorumlu olmazlar. Yanılmışlar benim görüşüme göre bile isteye yanılmadan ceza görmez. Ancak yanılan da yanılmıştır.
