osmanlı, ticareti ve çalışmayı musevilerden,
sanatı ve sanatkarlığı ermenilerden öğrenmiştir ve bu gerçektir !
osmanlı padişah atasözü,
" bizden, asker olur, memur olur, imam olur ama, sanatçı ve tüccar olmaz ! "
o yüzden asırlarca, köle olmaktan öteye gidemedik, sanatı ve ekonomiyi o zaman ki deyimiyle " azınlıklara " bıraktık, ve sonunda osmanlı battı !
kemal atatürk sayesinde bu değişti..
cumhuriyet sayesinde, sonunda hepimiz anca vatandaş olabildik de, ticareti ( eğri, büğrü de olsa ) musevilerden, sanatı da ( günah ilan etmekten kurtulabilsek ) ermenilerden öğrendik !