Yetişkin bir insanın iradesi çocukken sorumsuzca verdiği yüz bin rastgele kararla koşullandığına göre, iradenin isteğe göre belirebileceğinden söz etmenin gülünçlüğü konusunda bu sabah nasıl kuşkusuzsam, her zaman öyle kuşkusuz olmak isterdim. insanın kişiliği, kendisi farkında olmadan, yavaş yavaş belirleniyor (16,18,20,22 yaşında vb.) ve kuşkusuz, insan kendi kişiliğine göre şu ya da bu şekilde hareket ediyor. Öyleyse, seçme özgürlüğü nerede?
20 şubat 1938
Çok sevdiğiniz bir kadını yitirmek zorunda olsaydınız, gidip başka bir yerde yaşayacağı yerde ölmesini yeğ tutmaz mıydınız? Bütün hayatımız olan bu insanın bizim için böyle olmaktan çıkıp başkaları ya da kendisi için böyle olmasına dayanabilir miyiz? Aradaki uzaklığın her türlü dönüş ve yeniden başlama olanağını ortadan kaldırdığını düşünsek bile.
